Ancol propylic – Khái niệm, công thức, tính chất

Ancol propylic là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C3H7OH. Hợp chất này được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp sản xuất nhựa tổng hợp, dược phẩm hay sản xuất este xenluloza. Tại nội dung bài viết sau LabVIETCHEM sẽ chia sẻ các thông tin liên quan đến hợp chất này đến các bạn. 

1. Ancol Propylic là gì?

Ancol Propylic là một hợp chất hữu cơ chứa nhóm hydroxyl (OH) kết hợp với nguyên tử carbon no. Với công thức phân tử là C3H7OH, hợp chất này được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp như dung môi để sản xuất nhựa tổng hợp, dược phẩm và sản xuất este xenluloza. Trong tự nhiên, Ancol Propylic tồn tại ở dạng nhỏ trong quá trình lên men.

Hình 1: Cấu tạo của Ancol Propylic 

1.1. Ancol Propylic thuộc loại Ancol nào?

Ancol được phân loại dựa trên cấu trúc gốc hydrocarbon và số lượng nhóm OH. Theo đó, Ancol Propylic được phân loại như sau:

• Theo gốc hydrocarbon: Đây là hợp chất ancol no, bậc 1, có mạch mở.
• Theo số lượng nhóm OH: Đây là hợp chất ancol đơn chức.
• Hợp chất này còn được biết đến với một số tên gọi khác như Propan-1-ol, rượu Propylic, n-Propanol, và Propanol.

1.2. Công thức cấu tạo của hợp chất Ancol Propylic

• Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ Ancol Propylic là: CH3-CH2-CH2-OH
• Công thức cấu tạo chung của ancol là: CnH2n+1OH (trong đó, n>=1)
• Công thức cấu tạo của Propan-1-ol: CH3-CH2-CH2-OH

2. Cấu trúc hóa học của hợp chất hữu cơ Ancol Propylic 

Cấu trúc hóa học của Ancol Propylic, một hợp chất hữu cơ có công thức phân tử là C3H8O, được xác định dựa trên cấu trúc của Propan-1-ol hoặc n-Propanol. Đây là một phân tử Propane (C3H8) với một nhóm hydroxyl (OH) được liên kết với nguyên tử carbon cuối cùng.

Hình 2: Cấu trúc hóa học của Ancol Propylic là C3H8O

Cấu trúc hóa học của hợp chất hữu cơ Ancol Propylic (Propan-1-ol) được biểu diễn như sau:

CH3

|

CH3 - CH2 - CH2 - OH

Trong công thức cấu trúc này, có tổng cộng 3 nguyên tử cacbon (C3H8), với các liên kết đơn giữa chúng (hệ số Hiđrocacbon là 1); và một nguyên tử oxy (O) nằm dưới nguyên tử carbon cuối cùng. Điều này cho thấy Ancol Propylic có cấu trúc của Propan-1-ol.

3. Tính chất vật lý nổi bật của Ancol Propylic

Các tính chất vật lý của Ancol Propylic tương tự như ancol nói chung bao gồm:

• Trạng thái tồn tại: Ở điều kiện thông thường, Ancol Propylic tồn tại dưới dạng chất lỏng trong suốt.
• Khả năng tan: Ancol Propylic có khả năng tan vô hạn trong nước.
• Nhiệt độ sôi: Nhiệt độ sôi của Ancol Propylic là 97,1 độ C, thấp hơn nhiệt độ sôi của muối, axit, nhưng cao hơn nhiệt độ sôi của các hidrocacbon, ete, este, và một số chất khác.
• Dễ cháy: Propan-1-ol, còn được biết đến là Ancol Propylic, là một hợp chất dễ cháy.

4. Tính chất hóa học nổi bật của Ancol Propylic

Phản ứng với Natri: Ancol Propylic tác dụng được với Natri giải phóng khí H2.

• CH3−CH2−CH2OH + Na → CH3−CH2−CH2−ONa + ½ H2​

Phản ứng với O2: Ancol Propylic tác dụng được với O2 tạo thành khí CO2 và H2O theo công thức tổng quát dưới đây:

• C3H7OH + 9/2O2 (nhiệt độ) → 3CO2 + 4H2O

Phản ứng với CuO: Ancol Propylic tác dụng với CuO khi được đun nóng sẽ tạo nên phản ứng oxi hóa không hoàn toàn.

• CH3−CH2−CH2OH + CuO (nhiệt độ)  →​ CH3−CH2−CHO + Cu + H2O

Phản ứng với HBr: 

• CH3−CH2−CH2OH + HBr → CH3−CH2−CH2Br + H2O

Phản ứng với CH3OH: Ancol Propylic có phản ứng với CH3OH trong điều có H2SO4 là chất xúc tác và ở nhiệt độ 140 độ C:

• CH3−CH2−CH2OH+CH3OH (H2SO4 xúc tác, 140oC) → CH3−CH2−CH2−O−CH3 + H2O

Phản ứng với axit axetic: Rượu Isopropyl khi phản ứng với axit axetic sẽ tạo thành sản phẩm là Propyl Fomiat và nước:

• HCOOH + CH3CH2CH2OH→HCOOCH2CH2CH3 + H2O

5. Công thức điều chế Ancol Propylic

Cách điều chế Ancol Propylic đa dạng và không tồn tại tự nhiên, thường được thực hiện qua các phương pháp sau:

Hình 3: Công thức điều chế Ancol Propylic

• Ancol Propylic thường được sản xuất thông qua quá trình chưng cất phân đoạn dầu rượu tạp; Hoặc trong quá trình lên men ngũ cốc hoặc khoai tây để sản xuất etanol.
• Một phương pháp khác là sản xuất Ancol Propylic bằng cách hydro hóa propionandehit với sự hiện diện của chất xúc tác. Quá trình này thường sử dụng công nghệ oxo. Trong đó propionandehit được tạo ra từ việc hydroformyl hóa etylen. Bằng cách sử dụng cacbon monoxit và hidro với các chất xúc tác như coban octacacbonyl hoặc phức chất rodi.
• Trong một số trường hợp, Ancol Propylic cũng có thể được điều chế trong phòng thí nghiệm bằng cách xử lý 1-iotopropan với Ag2O ẩm.

6. Ứng dụng của Ancol Propylic 

Ứng dụng của Ancol Propylic (còn được biết đến với các tên gọi khác như Propan-1-ol, n-Propanol, hoặc rượu Propylic) đa dạng và phong phú trong nhiều lĩnh vực khác nhau:

• Hóa chất: Ancol Propylic là một chất tan trong nước và có khả năng hòa tan nhiều chất hữu cơ khác. Do đó được sử dụng rộng rãi trong sản xuất hóa chất, nhựa, sơn, và mực in.
• Dược phẩm: Với khả năng tạo cảm giác tê và giảm đau nhờ tính chất kích thích trung ương, Ancol Propylic thường được sử dụng trong các sản phẩm dược phẩm như: Thuốc gây mê, thuốc giảm đau và kháng vi khuẩn.
• Sản phẩm chăm sóc cá nhân: Ancol Propylic thường được thêm vào các sản phẩm chăm sóc da và tóc như: Chất dưỡng ẩm, giúp làm mềm mượt và giữ ẩm cho da và tóc.
• Nước hoa: Với mùi thơm dịu nhẹ, Ancol Propylic là một thành phần phổ biến trong sản xuất nước hoa và mỹ phẩm.
• Công nghiệp sơn: Ancol Propylic là một dung môi quan trọng trong công nghiệp sơn, được sử dụng để hòa tan các chất sơn và điều chỉnh độ nhớt của hỗn hợp.

Hình 4: Ancol Propylic làm dung môi hoà tan trong nhiều hợp chất hữu cơ

Với các ứng dụng đa dạng như vậy, Ancol Propylic đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực công nghiệp, sản phẩm chăm sóc da, dược phẩm và nước hoa. LabVIETCHEM vừa mang đến các thông tin liên quan đến Ancol Propylic đến các bạn thông qua nội dung bài viết. Hy vọng bài viết đã mang đến các thông tin hóa học hữu ích đến các bạn.