Tác dụng không ngờ tới của Axit HCl với đời sống của con người

Axit HCl là một axit vô cơ mạnh, có khả năng gây tổn thương đến cơ quan hô hấp người, ảnh hưởng tới mắt hoặc ruột. Tuy nhiên nó lại được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Hãy cùng LabVIETCHEM tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé.

• Cách xử lý khi cơ thể tiếp xúc với axit: 5 điều tuyệt đối không nên làm
• Cách pha loãng axit sunfuric đặc an toàn nhất trong phòng thí nghiệm

Định nghĩa Axit HCl là gì?

Axit HCl (Axit Clo Hydric) có tên gọi khác là axit muriatic, được phát hiện từ thời phục hưng trong muối ăn và tồn tại, phát triển đến nay.

Axit HCl là một axit đơn, có thể phân rã trong môi trường nước. Ở nhiệt độ thường, dung dịch axit này không màu, hoặc hơi ngả vàng nếu lẫn tạp chất. Có thể bốc hơi, khúc xạ với ánh sáng. Nó được ứng dụng nhiều nhất trong công nghiệp sinh học.

Hình ảnh axit HCl tinh khiết

Tính chất vật lý của axit HCl

- Khi ở dạng khí, axit HCl không màu, có mùi xốc, tan nhiều trong nước để tạo thành dung dịch axit mạnh HCl. Khí HCl nặng hơn không khí.

- Ở dạng dung dịch, axit HCl loãng không màu, dễ bay hơi nhưng không dễ bốc cháy.

- Nồng độ dung dịch HCl đậm đặc nhất có thể đạt được là 40% và khi đó, nó chuyển sang màu vàng ngả xanh lá. Đồng thời, nó có thể tạo thành các sương mù axit trong không khí ẩm.

Tính chất hóa học của axit HCl

HCl có 2 tính chất hóa học lớn nhất là tính axit mạnh và tính oxi hóa khử.

- Tính axit mạnh: Nếu bạn có hiểu biết về lĩnh vực hóa học thì chắc hẳn axit HCl đã không còn xa lạ. Chất này là axit nên cũng giống những axit khác, nó có thể khiến quỳ tím chuyển thành màu đỏ. Ngoài ra, nó cũng có đầy đủ vai trò của một axit như tác dụng với bazo tạo thành muối, làm oxi hóa kim loại,....

- Tính oxi hóa - khử: Axit thể hiện tính oxi hóa - khử ki nó phản ứng hóa học với kim loại đứng trước H₂, hoặc với chất có tính oxi hóa mạnh như KClO₃, KMnO₄,...

Tính chất của Axit HCl

Công dụng của HCl và ứng dụng trong đời sống

Ứng dụng của Axit HCl chủ yếu trong ngành công nghiệp. Nó thường được dùng để xác định chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, HCl còn có tác dụng:

1. Loại bỏ gỉ trên thép

Đây được xem như công dụng lớn và thực tế nhất của axit HCl. Do để lâu trong môi trường dễ bị oxi hóa nên thép có thể bị gỉ. Trước khi người ta đưa thép vào sản xuất sẽ dùng HCl có nồng độ khoảng 18% để tẩy gỉ các loại thép Carbon, khiến chúng trở thành thép mới.

Hiệu quả tẩy gỉ của dung dịch HCl

Ngoài ra, vì được sử dụng nhiều để tẩy gỉ thép nên người ta đã phát minh ra quá trình tái chế axit HCl để tiết kiệm cũng như nâng cao hiệu quả tẩy.

Phản ứng tái chế như sau: 

4 FeCl₂ + 4 H₂O + O₂ → 8 HCl+ 2 Fe₂O₃

Trong quá trình tái chế này, Fe₂O₃ (sắt oxit) là sản phẩm phụ được sinh ra. Nó được ứng dụng nhiều trong ngành công nghiệp.

2. Sản xuất các hợp chất vô cơ

Axit HCl có thể sản xuất các hợp chất vô cơ bằng các phản ứng hóa học. Chẳng hạn các hóa chất xử lý nước như FeCl₃, PAC,... các chất này ứng dụng làm chất keo tụ, dùng trong ngành xử lý nước thải, sản xuất giấy và nước uống.

Ngoài ra còn các chất khác như CaCl₂, Niken clorua dùng cho ngành công nghiệm mạ và sản xuất pin. Phương trình hóa học của nó là:

CaCO₃ + 2 HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

Zn(s) + 2 HCl → ZnCl₂ + H_2(g)

3. Sản xuất các hợp chất hữu cơ

Axit HCl có thể dùng để sản xuất vinyl clorua và dicloroetan để sản xuất PVC. Hay sản xuất bisphenol A sản xuất polycacbonat, than hoạt tính, và axit ascobic, cũng như trong một số sản phẩm của ngành dược. 

4. Kiểm soát và trung hòa độ pH

Axit clohydric có thể được dùng để điều chỉnh tính bazơ của dung dịch.

OH⁻ + HCl → H₂O + Cl⁻

Trong các ngành công nghiệp yêu cầu độ tinh khiết như sản xuất thực phẩm, dược phẩm, nước uống, người ta sử dụng axit HCl chất lượng cao để điều chỉnh độ pH của nước cần xử lý. Còn đối với những ngành công nghiệp không yêu cầu độ tinh khiết cao, axit clohydric công nghiệp được sử dụng để trung hòa nước thải và xử lý nước hồ bơi.

5. Tái sinh bằng cách trao đổi ion

Axit clohydric chất lượng cao được sử dụng để tái sinh các nhựa trao đổi ion. Trao đổi cation được sử dụng rộng rãi nhằm loại bỏ các ion như Na+ và Ca2+ từ các dung dịch chứa nước để tạo ra nước khử khoáng, thông qua sự thay thế Na+ bằng H+ và Ca2+ bằng 2 H+.

Sử dụng axit HCl để trao đổi ion và nước khử khoáng được ứng dụng trong tất cả các ngành công nghiệp hóa, sản xuất nước uống và một số ngành công nghiệp thực phẩm.

6. Trong sinh vật

Axit gastric trong dạ dày có thành phần chính là axit clohydric có vai trò là một chất kháng lại các vi sinh vật để ngăn ngừa nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn. Nồng độ pH trong dạ dày thấp sẽ làm biến tính các protein, tạo điều kiện cho enzym tiêu hóa phân hủy dễ dàng hơn, đồng thời kích hoạt các tiền enzym pepsinogen thành enzyme pepsin hoạt hóa bởi sự tự phân cắt.

Sau khi ra khỏi dạ dày, axit clohydric của dịch sữa bị natri bicacbonat vô hiệu hóa trong tá tràng.

7. Các ứng dụng khác

- Trong khai thác dầu, axit clohydric được dùng để bơm vào trong tầng đá của giếng dầu nhằm hòa tan một phần đá và tạo các lỗ rỗng lớn hơn.

- Trộn dung dịch axit clohydric đậm đặc với axit nitric đậm đặc theo tỉ lệ mol 1:3 sẽ tạo ra dung dịch có khả năng hòa tan vàng và bạch kim.

- Là thành phần để sản xuất một số sản phẩm như aspartame, fructose, axit citric, lysine, thủy phân protein thực vật, gelatin….

 Trên đây là những chia sẻ của LabVIETCHEM về axit HCl. Quý khách hàng có nhu cầu mua các loại hóa chất tinh khiết vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi để được báo giá TỐT nhất về sản phẩm.

Tìm kiếm liên quan: Axit HCl có độc không, cách pha loãng Axit HCl, điều chế Axit HCl trong phòng thí nghiệm, bán Axit HCl, khí Axit HCl