Ảnh hưởng của Niken đối với môi trường và sức khoẻ

Niken là kim loại được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thép không gỉ, đóng vai trò là chất mạ trên nhiều vật liệu khác để ngăn chặn hiện tượng gỉ sét và chống ăn mòn. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu, việc tiếp xúc nhiều với niken sẽ mang lại những nguy cơ có hại đối với sức khoẻ người lao động. Cùng với LabVIETCHEM tìm hiểu qua bài viết dưới đây để được giải đáp.

1. Tác động của Niken đối với môi trường

Các nhà máy điện và lò đốt rác sẽ thải vào trong không khí 1 lượng niken. Nó sẽ lắng xuống hoặc rơi xuống đất khi gặp trời mưa, hoặc tồn tại trong các dòng nước thải. Thông thường, phải mất 1 khoảng thời gian nó mới được loại bỏ bởi không khí.

Nếu nồng độ Niken ở trong đất, nước ở mức cao có thể gây hại cho cây trồng và giảm mức độ tăng trưởng của tảo. Bên cạnh đó nó cũng tác động đến những vi sinh vật tồn tại trong đất và nước nhưng thường sau một thời gian chúng sẽ phát triển tính kháng nickel.

Đa phần, các hợp chất của niken được thải ra môi trường sẽ hấp thụ vào trầm tích và các hạt đất.  Đất thường sẽ có tính axit, chúng sẽ linh hoạt và bị cuốn theo mạch nước ngầm.

Niken được hấp thụ vào trầm tích

Đối với động vật, niken là chất cần thiết cho quá trình trao đổi chất của sinh vật nhưng nếu vượt quá ngưỡng cho phép  cũng có thể gây hại cho sức khỏe. 

2. Niken có ảnh hưởng gì tới sức khoẻ?

Chúng ta có thể tiếp xúc với niken thông qua đường thở, đường uống hay tiếp xúc trực tiếp với da thông qua nguồn đất hoặc nước bị ô nhiễm. Cơ thể của chúng ta cần một lượng nhỏ Niken để đảm bảo cho quá trình trao đổi chất. Nhưng nếu cơ thể hấp thụ quá nhiều có thể gây hại đối với sức khỏe. 

- Gây chóng mặt, đau đầu khi tiếp xúc với khí niken.

Tiếp xúc với khí Niken có thể gây chóng mặt, đau đầu

- Có thể gây tổn thương các cơ quan quan trọng của cơ thể, tiềm ẩn nguy cơ phát triển ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư mũi hoặc tuyến tiền liệt.

- Rối loạn nhịp tim, suy hô hấp, hen suyễn, viêm phế quản mãn tĩnh, thuyên tắc phổi,…

- Theo Chương trình chất độc quốc gia, Niken và một số hợp chất của nó được dự đoán là có thể gây nguy cơ ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã liệt kê các hợp chất có trong nhóm 1 (có đầy đủ nghiên cứu về khả năng gây ung thư cho người) và có trong nhóm 2B ( có tác nhân và nguy cơ gây ung thư cho người). Nó có trong thông báo của ACGIH về thay đổi dự định thuộc loại A1 - chất gây ung thư ở người. 

- Phơi nhiễm với niken hoặc các hợp chất có chứa nó có thể gây ra các chứng bệnh về da, mẩn ngứa đối với những người bị nhảy cảm. Xuất hiện các nốt ban đỏ, loét da. 

3. Con đường tiếp xúc Niken?

Trong tự nhiên, niken tồn tại chủ yếu dưới dạng hợp chất ở trong các quặng laterit, limonite,... Ở trong thực phẩm, ta cũng tìm thấy chúng với hàm lượng nhỏ. Ở trong các chất béo, socola thì hàm lượng này chứa nhiều hơn. 

Chúng ta có thể dung nạp 1 lượng lớn niken khi ta ăn số lượng lớn rau được trồng từ đất bị ô nhiễm. 

Bên cạnh đó, ta có thể tiếp xúc với kim loại này qua các đồ trang sức, phụ kiện quần áo, hoặc thông qua các sản phẩm tẩy rửa. 

4. Rủi ro tiếp xúc với bụi niken

Như chúng ta đã biết, Niken tiềm ẩn nhiều nguy cơ có hại đối với sức khỏe, kể cả khi tiếp xúc với nồng độ thấp. Nếu hít phải bụi niken, có thể xuất hiện những triệu chứng ban đầu là ho, khó thở. Khi tiếp xúc với các hạt bụi Niken ta sẽ thấy triệu chứng phổ biến là dị ứng, phát ban trên da. Có đến 10-20% dân số đã gặp phải tình trạng nhạy cảm với niken. 

Rủi ro nghiêm trọng nhất khi tiếp xúc với bụi của một số hợp chất niken lâu ngày có thể làm suy giảm chức năng phổi, gây viêm phế quản mãn tính, ung thư phổi, xoang mũi,...

Bụi Niken có thể gây suy viêm phế quản

Bên cạnh những tác động đối với con người, những hạt bụi Niken cũng rất dễ bắt lửa gây phát nổ. Nên trong quá trình tiếp sức cần hết sức cẩn trọng. 

5. Quy định đối với bụi niken

Cơ quan Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp (OSHA) đã công bố xấp xỉ 500 giới hạn phơi nhiễm cho phép (PEL) đối với các chất khác nhau, trong đó có Niken. PEL là giới hạn lượng chất mà đối tượng làm việc có thể tiếp xúc với chúng được tính trung bình 1 ca làm việc 8 tiếng đồng hồ. PEL của niken là 1,0 mg / m3.

Đối với Viện Quốc gia về An toàn và sức khỏe nghề nghiệp (NIOSH), một cơ quan của Trung Tâm Kiểm Soát và Ngừa Bệnh (CDC), đề ra tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn: PEL của 0,015 mg / m3 như trung bình trên một sự thay đổi 10 giờ. Cơ quan này cũng khuyến cáo Niken được coi là chất gây ung thư nghề nghiệp. Đây chỉ là khuyến nghị, không có hiệu lực pháp lý nên chúng chỉ đóng vai trò là cảnh báo mức độ an toàn cho người lao động.

Với những thông tin chia sẻ ở bài viết trên, LabVIETCHEM mong rằng bạn đọc hiểu rõ hơn về mức độ ảnh hưởng của Niken đối với sức khoẻ và có biện pháp phòng tránh hiệu quả.