Ánh sáng xanh là gì? Tại sao ánh sáng xanh có hại cho mắt

Chúng ta thường được khuyên rằng “Không nên dùng điện thoại, máy tính, TV,…quá nhiều và khi sử dụng thì phải nhìn cách xa màn hình để bảo vệ mắt”. Nguyên nhân là do những thiết bị này phát ra ánh sáng xanh, một loại ánh sáng nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe con người, đặc biệt là mắt. Vậy ánh sáng xanh là gì, tại sao ánh sáng xanh có hại cho mắt? Câu trả lời sẽ được bật mí trong nội dung bài viết dưới đây.

Ánh sáng xanh là gì?

Ánh sáng xanh là gì?

- Ánh sáng xanh là một dạng ánh sáng đơn sắc (thuộc nhóm ánh sáng hữu hình) có bước sóng ngắn, nằm trong khoảng 380 - 500nm, sát với vùng tia tử ngoại. Đây là một trong những loại ánh sáng có bước sóng thấp và năng lượng cao nhất.

- Đôi khi, ánh sáng xanh bị phá vỡ thành ánh sáng xanh tím (bước sóng từ 380 - 450nm) và ánh sáng xanh ngọc (bước sóng từ 450 - 500nm).

Ánh sáng xanh có ở đâu ?

Có hai nguồn phát ra ánh sáng xanh là:

- Nguồn sáng tự nhiên: Ánh sáng xanh có nhiều nhất trong ánh sáng mặt trời.

- Nguồn sáng nhân tạo: Các loại đèn huỳnh quang, đèn huỳnh quang compact, đèn LED, TV màn hình phẳng, máy tính, thiết bị kỹ thuật số, điện thoại thông minh, máy tính bảng...

Mặc dù nguồn ánh sáng xanh nhân tạo chỉ chiếm một phần nhỏ so với ánh sáng mặt trời nhưng thời gian con người tiếp xúc với nó lại nhiều hơn. Do đó, ảnh hưởng của ánh sáng xanh lên sức khỏe con người, đặc biệt là mắt chủ yếu là do nguồn nhân tạo.

Nguồn ánh sáng xanh tự nhiên là ánh sáng mặt trời

Tác động của ánh sáng xanh lên con người

1. Ánh sáng xanh có tác dụng gì?

- Ánh sáng xanh ngọc giúp tăng cường sự tỉnh táo, nâng cao nhận thức, cải thiện trí nhớ và tình trạng tâm sinh lý của con người. Tại các nước châu Âu, nhiều người mắc bệnh trầm cảm vào mùa đông, thời điểm mà lượng ánh sáng mặt trời ít. Nếu không điều trị kịp thời, những người này có thể sẽ tự làm tổn thương bản thân mình. Để điều trị tình trạng trầm cảm theo mùa (SAD), người ta dụng liệu pháp ánh sáng xanh.

- Điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể: Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban ngày sẽ giúp con người duy trì nhịp sinh học khỏe mạnh, tức là chu kỳ thức và ngủ tự nhiên của cơ thể bình thường và ổn định.

- Trẻ em cần tiếp xúc đủ với ánh sáng mặt trời để đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển của mắt và thị lực.

Ánh sáng xanh ngọc có lợi cho con người

2. Tác hại của ánh sáng xanh

2.1. Gây ra các bệnh về mắt

Ánh sáng xanh có thể làm suy giảm chức năng võng mạc và gây nên các bệnh về mắt, phổ biến nhất là hội chứng thị giác màn hình, bao gồm nhiều biểu hiện như nhìn mờ, căng mắt, khô mắt, đau đầu, đau cổ, mệt mỏi, khó tập trung,….

Làm việc với máy tính trong thời gian dài khiến mắt bị khô, mỏi

2.2. Gây hại cho da

• Thúc đẩy quá trình lão hóa da

Ánh sáng xanh thúc đẩy quá trình oxy hóa ở da do có khả năng xuyên sâu đến lớp hạ bì, kích thích sự hình thành của các gốc tự do, góp phần phá hủy collagen và elastin. Kết quả là da bị lão hóa nhanh hơn, làn da dần mất đi độ đàn hồi tự nhiên và các nếp nhăn xuất hiện ngày một nhiều.

Da mất đi tính đàn hồi tự nhiên và xuất hiện nhiều nếp nhăn

• Tăng sắc tố da và làm trầm trọng hơn các vết thâm do mụn

Ánh sáng xanh kích thích sự phát triển của sắc tố da và gây nên các vấn đề về nám, tàn nhang, sạm da. Các vết thâm mụn cũng khó lành hơn nếu thường xuyên để điện thoại gần với mặt. 

2.3. Rối loạn nhịp sinh học

Tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm sẽ làm giảm quá trình sản xuất malatonin - hormone điều chỉnh giấc ngủ và khiến bạn khó ngủ. Vì vậy, nhịp sinh học của cơ thể bị rối loạn. Điều này cũng kéo theo khả năng ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt tăng lên.

Dùng điện thoại nhiều vào buối tối gây khó ngủ

Tại sao ánh sáng xanh có hại cho mắt

- Theo công bố của các nhà nghiên cứu tại Đại học Toledo (Mỹ), ánh sáng xanh tạo phản ứng sinh ra phần tử hóa học độc hại trong tế bào thụ quang – thành phần sinh học phản hồi với ánh sáng trong mắt người nếu tiếp xúc trong thời gian dài. Các phần tử này sẽ thúc đẩy quá trình thoái hóa điểm vàng và gây ra các bệnh về mắt.

Thoái hóa điểm vàng do mắt tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh

- Ánh sáng xanh mang nhiều năng lượng trong dải bước sóng hẹp có thể đi xuyên qua mắt, gây hại cho thủy tinh thể và võng mạc. Điều này gây nên tình trạng khô mắt, cận thị và thoái hóa điểm vàng. Ở trẻ nhỏ, khả năng lọc ánh sáng xanh của thủy tinh thể kém hơn nên dễ mắc bệnh về  mắt hơn.

- Ánh sáng tác động lên lớp phim nước mắt và làm giảm tần số chớp mắt, khiến cho mắt bị khô. Nó cũng làm giảm tuổi thọ của lớp tế bào biểu mô, dẫn đến tình trạng mắt bị kích thích và nhìn mờ.

- Để bảo vệ tế bào võng mạc, thể thủy tinh phải hấp thụ một lượng đáng kể ánh sáng xanh. Điều này làm cho thể thủy tinh bị giảm độ trong suốt hoặc thay đổi màu sắc và hình thành đục thể thủy tinh.

Võng mạc mắt bị tổn thương do ánh sáng xanh

Cách hạn chế tác động của ánh sáng xanh

- Sử dụng kem chống nắng.

Dùng kem chống nắng để bảo vệ da

- Nên sử dụng các loại thiết bị điện tử có màn hình tối giảm được ánh sáng xanh hoặc trang bị thêm màn hình có khả năng chống ánh sáng xanh.

- Không sử dụng các thiết bị màn hình điện tử như điện thoại, máy tính bảng, TV, máy tính,….trong bóng tối. Nếu sử dụng phải, bạn nên để màn hình ở chế độ buổi đêm nếu có.

- Giảm độ sáng màn hình, tăng độ sáng xung quanh, đảm bảo độ sáng màn hình vừa phải.

- Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh khi làm việc, học tập cùng với các thiết bị điện tử, nếu bị cận thị, bạn có thể sử dụng kính cận bluecut.

Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh

- Khi làm việc với máy tính, bạn cần đảm bảo khoảng cách từ mắt tới màn hình một khoảng 50 – 60 cm và để mắt cao hơn trung tâm màn hình máy tính từ 10 – 20 cm.

- Khi sử dụng các thiết bị điện tử màn hình, bạn cần cho mắt nghỉ ngơi khoảng 20s sau 20 phút làm việc, nhìn ra xa 20 feet (6m) để điều tiết cho mắt, tránh khô mắt, mỏi mắt. Ngoài ra, bạn nên sử dụng thêm thuốc nhỏ mắt hoặc nước mắt nhân tạo.

Cho mắt thư giãn sau khi làm việc với máy tính

- Luyện tập thể dục thể thao, đi dạo thư giãn ngoài trời ít nhất 30 phút – 1 tiếng mỗi ngày.

- Bổ sung các loại thực phẩm tốt cho da, mắt và sức khỏe. Có thể kết hợp thêm thực phẩm chức năng.

- Định kỳ kiểm tra mắt 2 lần/năm để kịp thời phát hiện các bệnh về mắt.

Vậy là những thắc mắc về ánh sáng xanh là gì, lợi ích và tác hại của ánh sáng xanh đối với con người ra sao, tại sao ánh sáng xanh có hại cho mắt cũng như cách hạn chế tác động của ánh sáng xanh như thế nào đã được labVietchem giải đáp qua bài viết trên. Hy vọng đây sẽ là những kiến thức hữu ích để các bạn có thể bảo vệ bản thân mình tốt hơn.