Đá khô có phải là đá khói không? Tính chất và quy trình sản xuất

Đá khô, hay còn gọi là băng khô, là chất rắn được tạo thành từ carbon dioxide đông đặc. Với nhiệt độ cực thấp, đá khô có nhiều ứng dụng trong cuộc sống, từ bảo quản thực phẩm đến tạo hiệu ứng đặc biệt trong các sự kiện. Vậy đá khô có độc không? Quy trình sản xuất và cách sử dụng đá khô như thế nào? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong những bài viết tiếp theo.

1. Đá khô là chất gì? Đá khô CO2 là gì?

Đá khô, hay còn được biết đến với tên gọi băng khô hoặc nước đá khô, là dạng rắn của khí carbon dioxide. Khác với băng nước thông thường, đá khô không tan chảy thành thể lỏng ở nhiệt độ phòng mà trực tiếp thăng hoa thành khí carbon dioxide ở -78,5°C. Chính đặc tính này đã mang đến cho đá khô nhiều ứng dụng đa dạng. Trong cuộc sống, chúng ta thường thấy đá khô được sử dụng rộng rãi trong việc bảo quản thực phẩm, tạo hiệu ứng sương mù đặc biệt trong các sự kiện, sân khấu,...

Đá khô là gì?

2. Công thức, tính chất đá khô

- Cảm quan: Tồn tại dưới dạng các viên hay khối rắn màu trắng.

- Rất lạnh có thể gây bỏng da khi tiếp xúc.

- Khi chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái khí sẽ tạo ra áp suất lớn. 

- Hóa hơi nhanh để tạo ra khói hay chính là CO2 dạng khí. 

Đá khô hoá hơi

3. Quy trình làm đá khô CO2

Nguyên liệu chính để sản xuất đá khô là khí carbon dioxide (CO2) thu được từ quá trình tinh chế khí thải công nghiệp, đặc biệt là trong ngành dầu khí và sản xuất amoniac.

Khí CO2 thu được sẽ được nén và làm lạnh dưới áp suất cao để chuyển sang trạng thái lỏng. Sau đó, CO2 lỏng được đưa vào các bể chứa chuyên dụng. Khi giảm áp suất đột ngột, CO2 lỏng sẽ giãn nở nhanh chóng và hạ nhiệt độ xuống -78,3°C, đông cứng thành dạng tuyết. Cuối cùng, "tuyết" CO2 này sẽ được nén thành các khối đá khô có kích thước và hình dạng khác nhau.

4. Đá khô có vai trò gì trong cuộc sống

-Bảo quản: Nhờ khả năng làm lạnh nhanh và tạo môi trường khí CO2, đá khô được ứng dụng rộng rãi trong việc bảo quản thực phẩm tươi sống, mẫu vật sinh học, thiết bị y tế và thậm chí là thi hài. Khí CO2 giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn, kéo dài thời gian bảo quản.

-Tạo hiệu ứng đặc biệt: Khi tiếp xúc với nước, đá khô thăng hoa tạo ra sương mù lạnh, tạo nên hiệu ứng đặc biệt trong các sự kiện như sân khấu, tiệc cưới, ca nhạc.

-Làm sạch bề mặt: Đá khô được sử dụng như một chất làm sạch hiệu quả. Với khả năng thăng hoa nhanh và không để lại cặn bẩn, đá khô giúp làm sạch các bề mặt mà không gây hư hại.

-Điều khiển thời tiết: Đá khô có thể được sử dụng để gây mưa bằng cách làm tăng khả năng kết tinh hơi nước trong mây.

-Công nghiệp: Đá khô được ứng dụng trong các ngành công nghiệp như hàng không vũ trụ (làm chất làm lạnh cho hệ thống nhiên liệu), cơ khí (làm co các ống lót kim loại).

Đá khô tạo hiệu ứng cho sân khấu

5. Đá khô có an toàn không? 

Đá khô, với nhiệt độ cực thấp, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được sử dụng đúng cách. Tiếp xúc trực tiếp với đá khô có thể gây bỏng lạnh, gây tổn thương da, thậm chí là niêm mạc miệng nếu vô tình nuốt phải. Ngoài ra, khí CO2 thoát ra từ đá khô thăng hoa có thể gây bỏng lạnh, làm bong tróc da tay hoặc lưỡi.

Khi bảo quản đá khô, cần lưu ý đến áp suất bên trong thùng chứa. Sự chênh lệch áp suất có thể gây nổ, đặc biệt nếu thùng chứa kín. Bên cạnh đó, việc sử dụng đá khô trong không gian kín, thiếu thông thoáng sẽ dẫn đến nồng độ khí CO2 tăng cao, gây ngạt thở.

6. Cách sử dụng và bảo quản đá khô

Để đảm bảo an toàn khi làm việc với đá khô, chúng ta cần tuân thủ một số quy tắc sau:

• Bảo hộ cá nhân: Luôn đeo găng tay cách nhiệt, như găng tay cao su, khi tiếp xúc trực tiếp với đá khô để tránh bị bỏng lạnh.
• Thông gió: Đảm bảo không gian làm việc luôn thông thoáng. Cần lưu ý rằng khí CO2 nặng hơn không khí và có xu hướng tụ ở những nơi thấp, vì vậy nên bố trí hệ thống thông gió hợp lý.
• Hạn chế tiếp xúc: Không để trẻ em tiếp xúc với đá khô. Người lớn khi làm việc với đá khô cần được hướng dẫn kỹ càng về các nguy hiểm tiềm ẩn.
• Bảo quản: Không bao giờ bảo quản đá khô trong các thùng kín. Nên đặt đá khô trong túi giấy và bảo quản trong các thiết bị làm lạnh không đóng kín để tránh tăng áp suất đột ngột.

Sử dụng găng tay để bảo vệ khi tiếp xúc với đá khô

Trên đây là toàn bộ những thông tin về đá khô, ứng dụng cũng như cách dùng và bảo quản đá khô đúng cách. Nếu còn bất cứ điều gì thắc mắc, bạn đọc có thể để lại thông tin để LabVIETCHEM giải đáp.