Heptan và những điều thú vị xoay quanh hóa chất này

Heptan là hidrocacbon thuộc nhóm ankan với công thức hóa học là C7H16, không tan trong nước, tan được trong nhiều dung môi hữu cơ. Heptan là gì? Công thức cấu tạo của Heptan và các ứng dụng của nó trong đời sống. Mọi câu hỏi sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây.

1. Heptan là gì?

Heptan có tên gọi danh pháp IUPAC là n-Hexan, là 1 hydrocarbon thuộc nhóm ankan. Ngoài ra, nó còn có tên gọi khác là dipropyl methan, gettysolve-C hay heptyl hydrid.

Hình 1: Công thức cấu tạo Heptan

Công thức hóa học của Heptan là C7H16 và có 9 đồng phân bao gồm:

- 2,2,3-Trimethylbutane

- 2,2-Dimethylpentan

- 2,3-Dimethylpentan

- 2,4-Dimethylpentan

- 2-Metylhexan

- 3,3-Dimethylpentan

- 3-Etylpentan

- 3-Methylhexan

- Heptan mạch thẳng (n-heptan)

Trong công nghiệp, Heptan có mùi giống như xăng, được sử dụng làm dung môi, chất chuẩn xác định chỉ số octan và tổng hợp hóa học.

2. Các tính chất đặc trưng của Heptan

Hình 2: Heptan tồn tại dưới dạng chất lỏng, không màu

3. Tổng hợp các phương pháp điều chế Heptan

3.1. Điều chế từ dầu mỏ

Heptan được sản xuất từ dầu mỏ, sử dụng hydro và một số chất xúc tác cần thiết. Phương pháp này tạo ra dung môi N-Heptane đáp ứng nhu cầu sử dụng và đảm bảo thân thiện với môi trường.

3.2. Điều chế từ Dầu thông Jeffrey

Heptan cũng có thể được điều chế từ dầu thông Jeffrey thông qua phản ứng Grignard. Quá trình này bao gồm các bước: 

- Bước 1: Tạo ra ancol bậc ba.

- Bước 2: Tiến hành hydro hóa và khử nước để chuyển rượu thành anken, cuối cùng thu được N-Heptan.

3.3. Tiến hành Reforming Bạch kim

Một lượng lớn Heptan trên thị trường (khoảng 57%) được tạo ra thông qua quá trình reforming bạch kim ở nhiệt độ từ 93 đến 102 °C. Quá trình này bao gồm hấp thụ pha hơi với phân tử 5A, tách n-ankan và hấp thụ hơi nước. Kết thúc quá trình chưng cất, N-Heptan có độ tinh khiết rất cao lên đến 99,9%. Heptan được sử dụng trong các ứng dụng công nghiệp như chưng cất methanol azeotropic, axit sunfuric đậm đặc và các phương pháp khác.

4. Ứng dụng của Heptan trong các lĩnh vực của đời sống

N-Heptan được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm thí nghiệm, công nghiệp và một số ngành nghề khác.

4.1. Ứng dụng trong phòng thí nghiệm

Heptan có tính không phân cực, làm cho nó trở thành dung môi không phân cực được sử dụng phổ biến trong phòng thí nghiệm.

Hình 3: Dung môi Heptan

4.2. Ứng dụng trong ngành Dược phẩm

Trong ngành dược phẩm, N-Heptan được nghiên cứu và sử dụng để điều chế, sản xuất một số loại thuốc chữa bệnh thông thường.

4.3. Ứng dụng trong công nghiệp

Heptan được nghiên cứu và ứng dụng trong ngành sơn và sơn dầu, đóng vai trò là nguyên liệu và dung môi.

4.4. Ứng dụng Khác

N-Heptan tinh khiết là thành phần quan trọng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Hợp chất này được sử dụng làm chất pha loãng mực in khô và ứng dụng trong ngành dệt và sản xuất giày.

5. Heptan có độc không? Lưu ý và sử dụng

Mặc dù N-Heptan được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, nhưng nó cũng có những hạn chế và nguy hiểm nhất định. Đây là chất lỏng dễ cháy và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người nếu nuốt phải. Do đó, khi sử dụng Heptan cần lưu ý:

5.1. Trang bị đồ bảo hộ

Sử dụng đồ bảo hộ là bắt buộc khi tiếp xúc với môi trường có chứa Heptan.

Không hút thuốc, ăn uống và sử dụng đồ dễ cháy trong phòng làm việc.

5.2. Xử lý sự cố

- Nếu hóa chất Heptan dính vào người hay mắt,hãy rửa sạch với xà phòng và nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý hiệu quả

- Nếu chẳng may vô tình nuốt phải, hãy đưa nạn nhân đến cơ sở ý để gần nhất để được xử trí.

- Nếu hít phải, hãy đưa nạn nhân ra chỗ thoáng khí.

5.3. Bảo quản 

Hóa chất cần được để ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp và xa khu vực dễ cháy nổ. Khu vực kho chứa cần được vệ sinh thường xuyên để đảm bảo an toàn.

Bài viết trên LabVIETCHEM chia sẻ tới bạn đọc về những tính chất, các phương pháp điều chế và ứng dụng của Heptan. Nếu cần tìm hiểu thêm về Heptan, hãy  liên hệ với LabVIETCHEM qua số hotline 0826 020 020 để được tư vấn chi tiết.