Nước nhiễm mặn gì? Nó có tác hại gì đối với sức khỏe

Với sự biến đổi của khí hậu, hạn hán, lũ lụt, xói mòn, làm cho nước biển dâng cao kéo theo vấn đề ngập mặn. Điều này, dẫn đến tình trạng nhiễm mặn nước, ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt. Hãy cùng LabVIETCHEM tìm hiểu nước mặn là gì? Nguyên nhân và biện pháp xử lý nguồn nước nhiễm mặn.

1. Nước nhiễm mặn là gì?

Nước nhiễm mặn là tình trạng nguồn nước có chứa hàm lượng muối hòa tan vượt quá mức quy định. Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước dùng cho sinh hoạt và ăn uống thì nước nhiễm mặn khi nồng độ muối hòa tan, chủ yếu là NaCl > 300mg/L. Độ mặn cho phép ở khu vực bình thường là dưới 250mg/L còn ở khu vực ven biển và hải đào là dưới 300mg/L.

Nước nhiễm mặn là gì?

Nếu thấy nước dùng có vị mặn bất thường thì có khả năng cao nước đã bị nhiễm mặn, bạn cần phải sử dụng máy đo độ mặn để có kết quả chính xác.

2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng nước nhiễm mặn là gì?

Tình trạng nước bị nhiễm mặn có thể xảy ra do sự thay đổi của thời tiết, khí hậu, thiên nhiên hoặc bị tác động bởi yếu tố con người.

2.1. Khí hậu, thiên nhiên

- Hiện tượng này thường xảy ra ở những khu vực trũng, ven biển nhưng khi hạn hán kéo dài khiến cho nước ngọt ngày càng khan hiếm thì cũng xảy ra tình trạng xâm nhập nước biển vào trong đất liền. 

- Thủy triều dâng cao, nước biển xâm nhập vào sông ngòi, kênh rạch. Nồng độ nước bị nhiễm mặn sẽ tùy thuộc vào mức độ thủy triều toàn vùng.

Thủy triều dâng làm tăng nguy cơ nước nhiễm mặn

- Trái đất nóng lên làm cho băng 2 cực tan nhanh làm mực nước biển dâng cao và xâm lấn vào trong đất liền. Nó làm ảnh hưởng đến mạch nước ngầm của các khu vực ven biển.

2.2. Yếu tố con người

- Hoạt động tưới tiêu: Thông thường nước tưới sẽ được lấy trực tiếp từ sông ngòi. Nguồn nước này thường chứa 1 lượng lớn khoáng chất vì nhận được từ các vùng đất khác nhau mà nó chảy qua. Nhưng vì 1 lý do nào đó mà lượng muối không  sử dụng hết, bị tích tụ lại làm cho nước ngầm bị nhiễm mặn.

- Quá trình khai thác mạch nước ngầm gần biển có nguy cơ nước nhiễm mặn cao.

- Các đập thủy điện, khai thác nước đầu nguồn ngày càng xây dựng nhiều làm giảm lưu lượng nước về hạ lưu, tạo điều kiện thuận lợi cho nước biển xâm nhập vào nơi có địa hình thấp. Thủy triều dâng lên sẽ đổ ngược về các con sông làm nước bị nhiễm mặn.

3. Nước nhiễm mặn có ảnh hưởng gì tới công việc sản xuất, sức khỏe

3.1. Tác hại đối với con người

- Sử dụng nguồn nước có nồng độ muối cao sẽ gây hại cho thận, làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi thận. Tích lũy lâu ngày có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn động mạch.

- Nồng độ muối cao sẽ tăng khả năng hút nước khiến cho các tế bào bị tiêu nhỏ. 

- Tăng nguy cơ khô da, viêm da, mắc các bệnh ngoài da khác như hắc lào, ghẻ lở.

- Tăng vị mặn, giảm hương vị món ăn khi nấu nướng

3.2. Ảnh hưởng tới  nền sản xuất nông nghiệp, công nghiệp

- Đối với nông nghiệp: Nước bị nhiễm mặn sẽ làm tăng độ mặn của đất, suy thoái chất lượng đất trồng trọt, giảm năng suất cây trồng.

Nước nhiễm mặn làm suy thoái đất trồng

- Công nghiệp: Tăng khả năng bám cặn, phát nổ khi sử dụng nước nhiễm mặn trong quá trình sử dụng máy móc. Điều này làm giảm hiệu suất và tuổi thọ của máy móc.

- Đời sống sinh hoạt: Đóng cặn, rỉ sét các đường ống và thiết bị sinh hoạt.

4. Biện pháp xử lý nước nhiễm mặn

Để làm giảm độ mặn của nước, người ta có thể sử dụng các phương pháp sau đây:

4.1. Phương pháp chưng cất nhiệt

Sử dụng nhiệt để làm sôi nước nhiễm mặn, nước tinh khiết sẽ bay hơi và ngưng tụ dưới dạng lỏng. Muối sẽ bị đóng cặn ở dưới đáy.

- Ưu điểm: 

+ Đơn giản, dễ thực hiện.

+ Chưng cất được nước có nhiều độ mặn khác nhau.

- Nhược điểm: Chỉ thích hợp với quy mô nhỏ với lượng nước xử lý không nhiều.

4.2. Phương pháp trao đổi ion

Tiến trình khử muối được thực hiện bằng phương pháp trao đổi ion với 2 bể lọc H-cationit và OH-anionit. Nước lọc qua bể H-cationit, cation của muối hòa tan sẽ trao đổi với ion H+ của hạt cation để chuyển sang các axit tương ứng

RH+ NaCl => RNa + HCl

RH + Na2SO4 => 2RNa + H2SO4

RH+ Ca(HCO3)2 => R2Ca + 2CO2+ 2H20

Sau khi khử cation, nước sẽ đi qua bể lọc OH-anionit. Các hạt anionit trong nước sẽ bị hấp thụ từ các anion của axit mạnh như Cl-, (SO4)2- và nhả vào nước một số lượng tương đương OH-.

- Ưu điểm: Đảm bảo được chất lượng của nước sau khi lọc.

- Nhược điểm: Khó vận hành và tốn 1 lượng chi phí lớn.

4.3. Phương pháp thẩm thấu ngược

Để lọc nước người ta sẽ sử dụng màng lọc RO dưới áp suất cao. Màng có tính chọn lọc cao chỉ cho các phân tử nước đi qua và ngăn cản các hợp chất hòa tan có trong nó. 

- Ưu điểm: Giá thành hợp lý, phù hợp với kinh tế của người dân.

- Nhược điểm: Dễ bị tắc trong khi sử dụng.

Nước nhiễm mặn gây ra không ít những ảnh hưởng tới sức khỏe và quá trình sản xuất nông nghiệp, công nghiệp. Vì vậy, mỗi người dân nên có những phương pháp phù hợp để xử lý nguồn nước bị nhiễm mặn.