Axit oxalic là gì? Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic

Axit oxalic có mặt tự nhiên trong một số thực phẩm như rau lá xanh, rau củ nói chung, trái cây, ca cao, các loại hạt, quả hạch và nó được xem là tác nhân gây nên sỏi thận ở người.

Vậy axit oxalic là gì? Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic như thế nào?. Hãy cùng chúng tôi đi tìm câu trả lời qua nội dung bài viết dưới đây.

Axit oxalic là gì?

- Axit oxalic là axit hữu cơ (H2C2O4) có tính axit khá mạnh, gấp khoảng 10 nghìn lần axit acetic. Ở điều kiện thường, axit oxalic tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, dễ tan trong nước tạo dung dịch không màu, có vị chua.

Axit oxalic tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng

- Các dianion của axit oxalic được gọi là oxalat.

- Dạng khan của axit oxalic là HOOC-COOH và dạng ngậm nước là HOOC-COOH.2H2O tương ứng với phân tử gam là 90,03 g/mol và 126,07 g/mol.

- Độ hòa tan trong nước ở 25 độ C: 14,3 g/100ml.

- Điểm sôi: 157 độ C ở 25 độ C.

Axit oxalic có thể được tìm thấy ở đâu?

Axit oxalic có thể được tìm thấy ở đâu?

- Axit oxalic có mặt trong một số loại thực phẩm như sắn, rau chân vịt, măng, súp lơ xanh, cải xoong, rau diếp, măng tây, khoai tây, cà tím…và có mức độ tồn dư khác nhau. Số lượng sẽ đậm đặc hơn khi có mặt trong các loại rau lá xanh đậm ở dạng oxalat.

- Trong lá chè cũng chứa một lượng lớn axit oxalic. Đối với nước chè thì nồng độ axit oxalic tương đối nhỏ vì chỉ một lượng nhỏ chè được sử dụng.

- Một số loài nấm sợi thuộc chi Aspergillus cũng có chứa axit oxalic.

Một số loài nấm sợi thuộc chi Aspergillus cũng có chứa axit oxalic

- Trong cơ thể người, axit oxalic có thể được tạo ra do nấm, do biến dưỡng, vitamin C nếu dùng với liều cao trong thời gian dài.

Khi trải qua quá trình chế biến như ngâm rửa rau củ, luộc gạn bỏ nước luộc đối với măng, rang đối với một số loại hạt…thì hàm lượng axit có thể bị giảm.

Cách điều chế axit oxalic

Trong phòng thí nghiệm, axit oxalic được điều chế bằng cách oxy hóa sucroza bằng axit nitric trong vai trò của chất oxy hóa và một lượng nhỏ chất xúc tác vanadit oxit.

Trong công nghiệp, axit oxalic được điều chế bằng cách cho NaOH nóng hấp thụ CO trong điều kiện áp suất thấp.

Ứng dụng của axit oxalic

- Dùng làm chất cần màu trong ngành công nghiệp nhuộm.

- Axit oxalic được sử dụng để chế tạo da thuộc, đáng bóng đá hoa cương và xử lý nước.,

- Axit oxalic công nghiệp là axit oxalic hữu cơ có tính khử nên được dùng làm chất tẩy trắng, khử gỉ sét, tẩy bản kẽm trong công nghiệp in ấn, chế tạo dung dịch tẩy rửa các thiết bị điện và tẩy một số loại vết bẩn. Ở Việt Nam, nhiều hộ kinh doanh sử dụng axit oxalic làm chất tẩy trắng sợi bún, bánh canh, hủ tiếu,…

Axit oxalic được dùng để tẩy trắng sợi bún

- Dùng trong việc kết tủa và phân tách kim loại đất hiếm trong công nghiệp luyện kim.

- Trong sản xuất dược phẩm, axit oxalic được dùng để chế tạo khá nhiều loại thuốc, điển hình là Terramycin, Acheomycin và Borneo.

- Sản xuất phân bón, tổng hợp hóa hữu cơ.

- Axit oxalic được dùng trong hoạt động phục chế đồ gỗ nhờ khả năng loại bỏ lớp bề mặt gỗ bị khô và làm lộ ra lớp gỗ vẫn còn mới ở phía dưới.

Axit oxalic được dùng trong hoạt động phục chế đồ gỗ

- Trong hoạt động nuôi ong lấy mật, axit oxalic dạng bay hơi được sử dụng để làm thuốc diệt bét Varroa sống ký sinh.

Cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic

Tùy vào đặc tính của đất, nước, phân bón,…mà mỗi loại thực phẩm sẽ chứa một lượng axit oxalic khác nhau.

Theo khuyến cáo của Cục an toàn thực phẩm, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng cần:

- Lựa chọn các loại rau củ quả tươi phù hợp với tình hình sức khỏe. Đặc biệt với những người có nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tạo sỏi trong cơ thể, cần tránh sử dụng thực phẩm giàu axit oxalic. Lượng axit oxalic hấp thu cần giới hạn xuống dưới 50mg mỗi ngày.

- Sự lắng đọng canxi oxalat chỉ xảy ra ở những điều kiện nhất định như kết hợp với các chất dinh dưỡng cần thiết của cơ thể. Khi sử dụng các thực phẩm giàu axit oxalic cần uống thêm nhiều nước để tăng khả năng đào thải của cơ thể, tránh sự hình thành sỏi vì nước giúp pha loãng nước tiểu, từ đó giảm lượng canxi oxalat và tăng nồng độ pH. Nếu bị sỏi thận, mỗi ngày bạn nên uống 2,5 lít nước

- Tùy vào đặc tính của từng loại thực phẩm mà có cách sơ chế, chế biến thực phẩm tương ứng để làm giảm lượng axit oxalic bằng cách ngâm, rửa, luộc, rang, xay, nghiền, cắt nhỏ…Khi nấu, lượng axit oxalic có thể làm giảm 5 – 10%  nhưng cách này lại làm mất bớt các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

- Cung cấp đủ canxi: Canxi sẽ liên kết với axit oxalic trong ruột, từ đó làm giảm lượng axit oxalic mà cơ thể hấp thụ. Bạn nên cung cấp cho cơ thể 800 – 1200mg canxi mỗi ngày.

Hy vọng với những thông tin mà LabVIETCHEM chia sẻ ở trên, các bạn đã trả lời được câu hỏi axit oxalic là gì và biết được cách bảo vệ sức khỏe khi sử dụng thực phẩm có chứa axit oxalic. Để xem thêm nhiều bài viết bổ ích khác, hãy truy cập website labvietchem.com.vn và tìm hiểu chi tiết hơn.