Sổ tay hướng dẫn cách đo độ pH trong hồ cá hiệu quả, an toàn

Trong các bể (hồ) nuôi cá, có rất nhiều nhân tố tác động đến độ pH của nước như hàm lượng khí cacbonic quá nhiều hoặc quá ít, phân nền, các loại cây thủy sinh…. Nếu không chú ý và để pH thay đổi đột ngột sẽ khiến cá bị sốc mà chết. Tuy nhiên, nước trong bể cá có nhiều kim loại kiềm và hóa chất khiến việc đo độ pH bằng những phương pháp thông thường khó có thể đảm bảo độ chính xác của pH. Vậy có những cách đo độ pH trong hồ cá nào? Cùng tìm hiểu câu trả lời chi tiết qua bài viết sau nhé!

1. Độ pH trong hồ cá là gì?

Độ pH là chỉ số đo độ hoạt động của các ion hidro (H⁺) trong dung dịch hay hiểu đơn giản, nó chính là độ axit hoặc độ chua của nước trong hồ cá. Khoảng giới hạn của độ pH là từ 0 đến 14. Thang tính pH là một hàm số Logarit.

- Nếu pH > 7, nước chứa nhiều ion OH^- , tức nước có tính bazo.

- Nếu pH < 7, nước chứa nhiều ion H⁺ , tức nước có tính axit.

- Nếu pH= 7, nước ở trạng thái trung tính (xảy ra ở nước cất).

Thang đo độ pH với các màu tương ứng

Xem thêm >>> Tại sao phải đo độ pH của nước và cách xử lý nước có độ ph cao

2. Ảnh hưởng của độ pH đối với các bể cá

Nồng độ pH thích hợp đối với các bể cá là 6.5 - 9, tùy vào từng loại cá khác nhau mà ứng với một khoảng pH cụ thể.

Nồng độ pH làm thay đổi độ thẩm thấu của màng tế bào, dẫn đến làm rối loạn quá trình trao đổi muối- nước giữa cơ thể và môi trường ngoài. Do đó, pH là nhân tố quyết định giới hạn phân bố của các loài thủy sinh vật, trong đó có cá. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi, quá trình dinh dưỡng, sinh trưởng mà còn cả vấn đề sinh sản của cá.

Độ pH trong hồ cá ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển 

Cụ thể như sau:

- Nếu pH thấp hơn 5.5 (tức tính axit cao): Tác động đến lớp chất nhày trên da cá, hạn chế quá trình hô hấp, thậm chí sản sinh khí độc H₂S có thể làm cá tử vong, cá chậm phát dục. Trong trường hợp độ pH quá thấp, cá sẽ không đẻ hoặc đẻ rất ít.

- Nếu pH lớn hớn 8.5: Phần da và mang cá sẽ bị phá hủy, quá trình vận chuyển oxy chậm lại và quá trình trao đổi chất cũng bị hạn chế khiến cá chậm phát triển. Đồng thời, nó cũng là nguyên nhân làm tăng nồng độ khí độc amoniac trong bể.

3. Các cách đo độ pH trong hồ cá

3.1. Sử dụng dụng cụ đo độ pH trong hồ cá là máy đo độ pH

Máy đo độ pH trong hồ cá cho kết quả chính xác và dễ sử dụng hơn nhưng chi phí lại khá cao. Do đó, nó thường được những người nuôi cá chuyên nghiệp lựa chọn.

Các bước đo độ pH trong hồ cá bằng máy đo độ pH

- Lấy rắc của đầu đo cắm vào trong máy, cần chắc chắn rằng các khe của rắc khớp với phần gai máy. Xoay nhẹ rắc qua phải.

- Nhẹ nhàng lấy đầu đo được cất trong lọ ra, có thể thấm hoặc vẩy nhẹ để giảm bớt nước trên đầu đo rồi cắm vào lọ pH 7.00.

- Kiểm tra xem pin máy còn không cũng như có lắp đúng chiều không. Nếu đúng rồi thì bật công tắc về ON.

Hướng dẫn sử dụng bút đo pH

- Máy đo độ pH ở vị trí 7.00 giờ 1 phút là đã được điều chỉnh, nếu sai lệch thì hãy điều chỉnh thủ công bằng cách vặn ốc qua trái. Tắt công tắc về OFF.

- Sử dụng nước cất để vệ sinh đầu đo.

- Cho đầu đo máy vào lọ pH 4.00, bật công tắc về ON. Điều chỉnh pH sao cho đúng 4.00, sau đó tắt máy sau khi đã ổn định 1 phút.

3.2. Đo độ pH trong hồ cá bằng pH Test

- Dùng nước sạch để khử trùng lọ thủy tinh từ 3 lần trở lên rồi dùng khăn mềm lau khô mặt ngoài của lọ thủy tinh. Đổ thêm 5ml nước cần kiểm tra pH vào lọ.

- Thêm 4 giọt thuốc thử và lắc lọ cho đến khi chúng tan đều trong nước.

- Đặt lọ trên bảng màu đi kèm trong bộ dụng cụ test pH và so sánh màu dưới ánh sáng tự nhiên ban ngày.Tránh ánh nắng trực tiếp.

- So màu nước trong ống nghiệm với thang màu chuẩn, tìm ô màu giống hoặc gần giống với màu nước trong ống nghiệm. Đọc kết quả ghi dưới ô màu đó.

Thang màu của bộ sản phẩm pH Test

- Dùng nước sạch để làm sạch lọ trước và sau mỗi lần thử. Đóng chai thuốc thử ngay sau khi sử dụng. Bảo quản ở nhiệt độ phòng và tránh ánh sáng mặt trời.

Hình ảnh bộ sản phẩm pH Test Sera

Lưu ý với cách đo độ pH trong hồ cá bằng pH Test

- Khi muốn so màu với bảng màu pH, ống nghiệm chứa dung dịch phải được giữ thẳng đứng, phía sau ống nghiệm phải là nền trắng. Người thực hiện sẽ tìm hướng nào có ánh sáng chiếu vào rõ nhất và tầm nhìn của mắt phải ngang với ống nghiệm.

- Ánh sáng được sử dụng để so màu là ánh sáng tự nhiên trong bóng râm hoặc đèn huỳnh quang không màu.

- Hộp mới mua về, nếu mang ra sử dụng cần thực hiện theo quy trình sau:

+ Mở nắp chai đúng chiều kim đồng hồ.

+ Dùng một vật nhọn, sạch bất kỳ để làm thủng lớp màng chắn trong miệng nút chai ở đầu nắp (Tuyệt đối không được bóp mạnh chai trước khi đâm thủng lớp màng chắn).

- Xem tài liệu hướng dẫn sử dụng đi kèm.

- Đây là loại hóa chất nguy hiểm nên cần cất giữ xa tầm tay trẻ em, không được uống.

Đọc chi tiết tài liệu hướng dẫn đi kèm

Bảo quản tránh xa tầm tay trẻ em

- Dung dịch pH Test có thời gian sử dụng nhất định, do đó, không nên tận dụng dùng quá lâu mà cần phải thải bỏ và mua sản phẩm mới để đảm bảo kết quả đo độ pH trong hồ cá chính xác.

4. Cách điều chỉnh độ pH trong hồ cá

Sau khi thực hiện một trong hai cách đo độ pH trong hồ cá nếu trên, nếu độ pH không đạt chuẩn cần phải có hướng điều chỉnh thích hợp. Cụ thể như sau:

4.1. Cách tăng độ pH trong hồ cá

- Sử dụng bộ lọc trung hòa bằng đá vôi hoặc magnesium oxide. Tuy nhiên, cần thường xuyên rửa ngược, tránh trường hợp tắc cặn bẩn.

- Dùng bơm định lượng để châm soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite. Trong một vài trường hợp, có thể dùng Kali, tuy nhiên, liều lượng cần được tính toán kĩ, nếu không sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cá.

- Sử dụng hạt nâng pH L.S với thành phần canxi cacbonat lớn hơn 90%, có màu trắng sữa, cứng, khô rời và có góc cạnh.

- Dùng canxi cacbonat tỷ lệ 10- 20g/m³.

- Bổ sung thêm san hô vào hộp lọc.

Thêm san hô vào hồ cá cảnh

- Cách ngày thay nước cất một lần từ 10- 15% cho đến khi pH ổn định.

4.2. Cách giảm độ pH trong hồ cá

- Thêm rêu bùn vào trong hồ cá bằng cách để chúng trong bộ lọc vì nếu không, nước sẽ bị đục.

- Lá bàng không chỉ chứa một lượng axit nhỏ giúp giảm độ pH mà trong thành phần lá bàng còn có một loại kháng sinh, hỗ trợ cá kháng lại bệnh.

- Tăng nồng độ khí cacbonic, vừa giúp hệ thủy sinh phát triển, vừa ổn định độ pH.

- Bỏ dớn lan vào bộ lọc hồ cá.

- Cách ngày thay nước cất một lần từ 10 - 15% cho đến khi pH ổn định.

Dớn lan sẽ giúp làm giảm độ pH trong bể cá

Lưu ý:

- Không nên thay đổi độ pH đột ngột, tránh làm cá bị sốc.

- Hạn chế dùng các dung dịch hóa chất làm tăng, giảm pH trên thị trường vì nó dễ khiến cá bị sốc cũng như tính ổn định của pH không bền.

Hy vọng với những thông tin về cách đo độ pH trong hồ cá mà chúng tôi đưa ra, bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích cho mình. Hiện nay, LabVIETCHEM đang là địa chỉ cung cấp máy đo độ pH được nhiều khách hàng đánh giá là có chất lượng và mức giá bán TỐT nhất trên thị trường. Mọi ý khiến thắc mắc về cách đo độ pH trong hồ cá cũng như các sản phẩm đo pH tại LabVIETCHEM, vui lòng liên hệ trực tiếp với số Hotline 1900 2639 để chuyên viên của chúng tôi có thể hỗ trợ thêm.

 Tham khảo thêm:

•  Nồng độ pH là gì? Các phương pháp đo nồng độ pH thông dụng hiện nay
•  Cách sử dụng máy đo pH trong phòng thí nghiệm cực kỳ đơn giản