Dụng cụ thí nghiệm và những điều thú vị bạn chưa biết

Dụng cụ thí nghiệm là những thiết bị, vật dụng không thể thiếu trong mỗi phòng thí nghiệm từ các trung tâm nghiên cứu cho tới trường học. Tuy nhiên, chúng ta cần phải tìm hiểu kỹ về cấu tạo, tính năng, cách sử dụng và bảo quản để có thể tận dụng được công dụng tối đa. Theo dõi tiếp thông tin bên dưới và cùng khám phá nhé.

1. Khái niệm chi tiết về dụng cụ thí nghiệm

Dụng cụ thí nghiệm là thuật ngữ chuyên ngành nói tới các vật dụng cần thiết, quan trọng phục vụ cho các hoạt động trong phòng thí nghiệm nhằm giúp người dùng thực hiện phân tích, tổng hợp những mẫu chất cần nghiên cứu dễ dàng hơn. Từ đó, người thực hiện có thể tạo ra nhiều sản phẩm mới hay đưa ra những kết luận khoa học.

Các loại vật dụng này sẽ tiếp xúc gần với những phản ứng vật lý, hóa học thường xuyên đồng thời đảm bảo rằng mọi kết luận đưa ra có tính chính xác nhất. Bên cạnh đó, yêu cầu về tuổi thọ cũng cần được đáp ứng đầy đủ giúp giữ an toàn cho người sử dụng một cách tuyệt đối. Do đó, các dụng cụ thí nghiệm hóa học luôn luôn phải được đảm bảo về độ bền chắc, chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn cao để thực hiện tốt các nhu cầu trong phòng thí nghiệm.

Hiện nay, một số dụng cụ phòng thí nghiệm còn được thiết lập thêm các giao diện tiện ích trong ngành công nghiệp hiện đại. Điều này giúp cho nhân viên hay chuyên gia làm việc trong phòng lab dễ dàng sử dụng.

Hình 1: Dụng cụ thí nghiệm dùng để phân tích mẫu nghiên cứu

2. Phân loại các dụng cụ trong phòng thí nghiệm đầy đủ

Chúng ta có 2 cách để phân loại bao gồm phân loại theo chức năng sử dụng và phân loại theo nguyên liệu sản xuất.

Dựa vào nguyên liệu sản xuất 

• Đồ pha lê: Được sản xuất từ thủy tinh trung tính nên trong điều kiện nhiệt độ cao,  dụng cụ này chịu được hầu hết các dung dịch, hóa chất ăn mòn mạnh (trừ HF là axit có tính chất ăn mòn cao nhất ở điều kiện nhiệt độ thấp). Ngoài ra, chúng có khả năng chịu được sốc nhiệt và nhiệt độ cao. Nhóm này bao gồm: pipet, ống đong thủy tinh, ống nghiệm, bình Erlenmeyer, bình định mức, đĩa petri, que thủy tinh, chai hóa học, ống trung tính,.. Trong các phòng thí nghiệm, dụng cụ thủy tinh được sử dụng phổ biến và chiếm tỷ lệ cao bởi sự tiện lợi và đa dạng mẫu mã khi sử dụng lâu dài.
• Dụng cụ bằng nhựa cũng được dùng phổ biến bởi vì tính chịu nhiệt và độ bền cao. Tuy nhiên, thời gian sử dụng các dụng cụ bằng nhựa thường ngắn do dễ bị ăn mòn và khó làm sạch. Nhóm này gồm có bình xịt, cốc nhựa, dụng cụ múc hóa chất,...
• Dụng cụ làm từ thép không gỉ có đặc tính bền, cứng và có thể được dùng trong môi trường chịu nhiệt thích hợp hoặc lắp ráp cố định. Nhóm này bao gồm các dụng cụ như giá để ống nghiệm, giá đựng dụng cụ thí nghiệm, kẹp mẫu lò nung, kẹp ống nghiệm, chổi vệ sinh ống nghiệm,..
• Đồ sứ: Các dụng cụ chuyên dụng gồm chén sứ, bát sứ.

Dựa trên chức năng sử dụng để phân loại

• Thiết bị thí nghiệm vật lý.
• Dụng cụ hóa học phân tích.
• Thiết bị cho các phòng thí nghiệm về sinh học.

Hình 2: Có 2 phân loại dụng cụ thí nghiệm

3. Cách sử dụng các dụng cụ trong phòng thí nghiệm đơn thuần

Bước 1: Trước khi rửa hãy xử lý mọi dụng cụ

Chúng ta nên ngâm các loại dụng cụ mới mua, chưa sử dụng trong dung dịch axit H2SO4 loãng hoặc nước trong khoảng 24h. Tiếp đến rửa lại bằng xà phòng nhiều lần cho đến khi đạt độ PH trung tính. Đặc biệt, cần phải rửa sạch và tiệt khử trùng các loại dụng cụ để nuôi cấy vi sinh bằng nồi hấp tiệt trùng. 

Bước 2: Cách rửa dụng cụ thủy tinh trong phòng thí nghiệm

Nhằm loại bỏ đi những cặn bẩn có thể bám trên thành thủy tinh, nên tráng dụng cụ bằng nước sạch. Lau sạch các ký hiệu ghi bằng bút dạ trên thủy tinh nếu có bằng miếng nhám xà phòng hoặc miếng bông thấm cồn.

Từng loại dụng cụ thí nghiệm có loại chổi rửa khác nhau, nên chọn loại phù hợp. Thấm chổi rửa vào xà phòng và cọ rửa kỹ phần bên trong. Lau sạch phía bên ngoài bằng khăn mềm và xả lại nhiều lần với nước. Dùng nước tráng lại để đạt PH trung tính.

Nên ngâm Pipet trong dung dịch sulfocromic khoảng vài ngày rồi rửa bình trực tiếp dưới vòi nước. Tiếp tục dùng xà phòng rửa và xả lại bằng nước nhiều lần, sử dụng nước cất để tráng lại.

Lưu ý: Úp nước dụng cụ sau khi rửa sạch để ráo nước. Đem sấy ở nhiệt độ từ 6000C – 10000C hoặc làm khô ở nhiệt độ phòng.

Hình 3: 3 bước sử dụng dụng cụ thí nghiệm

Bước 3: Khử trùng dụng cụ thí nghiệm

• Ống pipet: Nhồi miếng bông nhì vừa phải vào đầu ống hút, có thể dùng giấy bao gói từng các pipet hay từng bó cùng kích cỡ hoặc sử dụng kim loại không gỉ. Đánh dấu phần đầu bút và tránh chạm vào đầu nhọn của pipet sau khi khử trùng.
• Bình tam giác, ống nghiệm, bình cầu nếu không có nút phải lấy nút bông đậy lại. Lưu ý nên sử dụng bông mỡ để làm nút vì loại bông này không có khả năng thấm nước. 

Trên đây là những thông tin về dụng cụ thí nghiệm mà có thể bạn đang cần tìm hiểu. Mong rằng bạn đã có kiến thức rõ nhất về khái niệm, cách sử dụng cũng như phân loại từng dụng cụ.