Nước vôi trong là gì? Chi tiết cách điều chế nước vôi trong tại nhà

Nước vôi trong, một chất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, được nhiều người yêu thích bởi sự dễ tìm và chi phí thấp. Bạn đã biết hết về tính chất đặc biệt và cách pha chế nước vôi trong đúng chuẩn chưa? Hãy cùng LabVIETCHEM khám phá những thông tin thú vị về loại dung dịch này nhé.

1. Nước vôi trong là gì? Công thức hoá học 

Nước vôi trong, hay canxi hidroxit (Ca(OH)₂), là sản phẩm thu được khi cho vôi sống (CaO) tác dụng với nước. Khi hòa tan vôi sống vào nước, ta sẽ thu được một dung dịch màu trắng đục. Để yên hỗn hợp này trong khoảng 1-2 giờ, các thành phần sẽ tự phân lớp: phần cặn lắng xuống đáy, phần váng nổi lên trên và ở giữa là lớp dung dịch trong suốt – chính là nước vôi trong.

Trong công nghiệp thực phẩm, người ta thường sử dụng phương pháp này để sản xuất nước vôi trong. Nước vôi trong có nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống và sản xuất.

Hình 1: Nước vôi trong 

2. Tính chất đặc trưng của nước vôi trong 

Canxi hidroxit Ca(OH)₂, hay còn gọi là vôi tôi, là một bazơ ít tan, có dạng huyền phù màu trắng đục. Khi hòa tan trong nước, dung dịch thu được làm quỳ tím chuyển sang màu xanh và khiến phenolphtalein từ không màu chuyển sang màu hồng.

Tính chất hóa học đặc trưng của canxi hidroxit:

• Tác dụng với oxit axit: Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O
• Tác dụng với axit: Ca(OH)₂ + 2HCl → CaCl₂ + 2H₂O ; Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O
• Tác dụng với một số muối: Na₂CO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + 2NaOH ; 2NH₄NO₃ + Ca(OH)₂ → 2NH₃↑ + 2H₂O + Ca(NO₃)₂ ; MgCl₂ + Ca(OH)₂ → CaCl₂ + Mg(OH)₂↓

Các phản ứng trên cho thấy canxi hidroxit có tính bazơ mạnh, dễ dàng phản ứng với các chất có tính axit để tạo thành muối và nước.

Hình 2: Nước vôi trong làm quỳ tím chuyển sang màu xanh 

3. Hướng dẫn cách làm nước vôi trong đơn giản tại nhà

Thực chất cách tạo ra nước vôi trong vô cùng đơn giản, chúng ta có thể tự thực hiện tại nhà theo các bước dưới đây:

• Bước 1: Chuẩn bị vôi bột và nước lọc.
• Bước 2: Cho vôi bột vào nước và khuấy đều.
• Bước 3: Đợi khoảng 1 đến 2 giờ sẽ thu được nước vôi trong và phần bột lắng dưới đáy.
• Bước 4: Mặt trên của lớp nước có một màng mỏng màu trắng đục, bạn cần lọc bỏ và chiết tách nước vôi trong ra ngoài.
• Bước 5: Bảo quản nước vôi trong lọ hoặc bình đựng bằng nhựa, gốm hoặc thủy tinh có nắp đậy.

Lưu ý: Không nên dùng lọ kim loại vì Ca(OH)2 có thể phản ứng với kim loại gây hiện tượng gỉ sét.

4. Ứng dụng của nước vôi trong 

4.1 Đối với thực phẩm

Tại một số địa phương, nước vôi trong được dùng trong sản xuất công nghệ thực phẩm giúp hương vị tự nhiên của món ăn thơm ngon hơn. Cụ thể:

• Sản xuất bánh kẹo và mứt: Canxi hidroxit giúp các sản phẩm như mứt gừng, mứt cà chua, mứt cà rốt... có độ dẻo, dai và trong hơn, đồng thời làm giảm vị hăng của một số loại trái cây.
• Sản xuất đồ uống: Canxi hidroxit được sử dụng để xử lý nguồn nước trong quá trình sản xuất rượu và nước giải khát, giúp loại bỏ tạp chất và làm tăng độ tinh khiết của sản phẩm.
• Chiết xuất gelatin: Canxi hidroxit đóng vai trò quan trọng trong quá trình chiết xuất gelatin từ da động vật. Gelatin thu được có tác dụng ổn định cấu trúc và nhũ hóa, được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thực phẩm.
• Sản xuất chất bảo quản: Canxi hidroxit là nguyên liệu chính để sản xuất chất bảo quản thực phẩm Polikar, giúp kéo dài thời gian bảo quản rau củ quả.

Hình 3: Nước vôi trong dùng để làm mứt 

4.2 Nông nghiệp 

Nước vôi trong có công dụng rửa phèn cho đất trước mỗi mùa vụ để cây sinh trưởng phát triển tốt.

Nước này còn dùng làm giảm màu vàng, mùi tanh và vị lợ trong nước của giếng khoan.

4.3 Công nghiệp 

Nước vôi trong, với tính chất kiềm mạnh, được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp da giày và vật liệu xây dựng.

Trong sản xuất da, nước vôi đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý sơ bộ da, giúp loại bỏ hoàn toàn nấm mốc, vi khuẩn và các tạp chất khác, đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng. Ngoài ra, việc sử dụng nước vôi còn giúp tăng độ bền cho da, ngăn ngừa tình trạng phân hủy trong quá trình sản xuất và sử dụng. 

Bên cạnh đó, nước vôi trong cũng là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất một số loại hỗn hợp khô dùng trong ngành sơn, trang trí và sản xuất phanh xe.

4.4 Nuôi trồng thuỷ sản

Nước vôi trong có thể bổ sung canxi cho các loài động vật cần nhiều canxi sống như tôm. Nó giúp phát triển vỏ/xương cho các loại sinh vật dưới nước và cải thiện năng suất nuôi trồng.

4.5 Trong nghiên cứu khoa học

Nước vôi trong còn dùng cho lĩnh vực nghiên cứu, cụ thể dùng để phân biệt khí CO và CO2 dựa trên phản ứng hóa học: CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 (kết tủa) + H2O

5. Một số điều cần lưu ý khi sử dụng nước vôi trong 

5.1 Sử dụng đúng tỷ lệ 

Việc sử dụng nước vôi trong trong chế biến bánh kẹo và mứt đòi hỏi sự chính xác về tỷ lệ. Nếu cho quá nhiều nước vôi, hương vị tự nhiên của nguyên liệu sẽ bị át, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng. Ngoài ra, việc sử dụng quá lượng cho phép còn tiềm ẩn những tác động không mong muốn đến sức khỏe người tiêu dùng.

5.2 Đeo bao tay khi tiếp xúc 

Tiếp xúc lâu dài với nước vôi trong có thể khiến da tay bị khô và nứt nẻ. Để bảo vệ làn da, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh giá, việc trang bị đồ bảo hộ là vô cùng cần thiết. Găng tay, ủng và quần áo bảo hộ sẽ giúp bạn hạn chế tiếp xúc trực tiếp với dung dịch này, từ đó ngăn ngừa các tổn thương cho da.

Hình 4: Cần đeo bao tay khi tiếp xúc trực tiếp với nước vôi trong 

5.3 Bảo quản đúng cách

Nước vôi là một thành phần quan trọng trong nhiều loại sơn tường. Tuy nhiên, khi mở nắp và để lâu ngày, chất lượng của sơn sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Nguyên nhân là do nước vôi, cùng với các thành phần khác trong sơn, dễ dàng phản ứng với không khí, tạo ra các hợp chất mới. Điều này dẫn đến việc làm giảm độ kết dính, độ bền màu và các tính năng khác của lớp sơn.

6. Địa chỉ mua nước vôi trong ở đâu?

Do tính chất dễ pha chế và nguyên liệu đầu vào dễ tìm kiếm, nước vôi trong thường không được bày bán sẵn trên thị trường. Để có được dung dịch vôi chất lượng cao, bạn có thể liên hệ các đơn vị cung cấp hóa chất uy tín như LabVIETCHEM. Tại đây, bạn sẽ được tư vấn và cung cấp vôi tôi với khối lượng phù hợp theo nhu cầu sử dụng. Không chỉ dừng lại ở vôi tôi, LabVIETCHEM còn là địa chỉ tin cậy cung cấp đa dạng các loại hóa chất phục vụ cho công nghiệp và nghiên cứu, đáp ứng mọi yêu cầu của khách hàng.