Isoamyl axetat có mùi gì? Công thức hoá học và tính chất đặc trưng

Isoamyl axetat hay còn có tên gọi là dầu chuối là hợp chất este được tạo thành từ ancol isoamyl và acid axetic. Chất này được ứng dụng phổ biến trong công nghệ thực phẩm bởi hương chuối đặc trưng. Để hiểu rõ hơn về Isoamyl axetat cũng như tính chất của nó, chúng ta cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Isoamyl axetat là gì? Có mùi gì? Công thức cấu tạo?

Isoamyl axetat là hợp chất hữu cơ este, tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu, khó tan trong nước nhưng tan tốt trong dung môi hữu cơ.

Nó còn được gọi bằng những tên gọi khác nhau như: Isopentyl acetate, dầu chuối, isopentyl ethanoat, tinh dầu lê, 3-methylbutyl acetat, 3-methylbutyl ethanoat...

Tên danh pháp IUPAC là 3-methylbut-1-yl ethanoat.

Công thức hoá học: C7H14O2 hay CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2.

Isoamyl axetat là gì?

Chất này được sử dụng làm hương liệu trong thực phẩm và tổng hợp các hoá chất khác.

Trong tự nhiên, Isoamyl axetat có thể được chiết xuất từ cây chuối hoặc tổng hợp hay ong mật cũng có thể phát ra hợp chất này.

2. Các tính chất đặc trưng của Isoamyl axetat

2.1. Tính chất vật lý

- Ngoại quan: Tồn tại dưới dạng chất lỏng không màu, mùi hương mạnh giống như mùi chuối và lê.

- Khối lượng phân tử: 130,19g/mol.

- Trọng lượng riêng: 0,876 g/cm3.

- Nhiệt độ nóng chảy: -78 độ C ứng với 195K hoặc -108 độ F.

- Nhiệt độ sôi: 142 độ C tương ứng với 415K hoặc 288 độ F.

- Điểm bắt lửa: 25 độ C.

- Độ tan:

+ Khó tan trong nước.

+ Tan tốt trong dung môi hữu cơ.

2.2. Tính chất hóa học

Isoamyl axetat thể hiện tính chất đặc trưng của este, bao gồm:

- Tham gia phản ứng xà phòng hóa:

CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + NaOH → CH3COONa + HO-CH2-CH2-CH(CH3)2

- Thủy phân trong môi trường axit (H2SO4): Sản phẩm tạo thành là muối axit axetic và ancol được biểu diễn theo phương trình sau:

CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + H20 → CH3COOH + HO-CH2-CH2-CH(CH3)2

- Tham gia phản ứng đốt cháy: Đốt cháy hoàn toàn, sẽ cho sản phẩm là khí CO2 và nước.

C7H14O2 + O2 →  CO2 + H20

3. Điều chế/ Sản xuất Isoamyl axetat bằng cách nào?

Isoamyl axetat thường được tạo thành từ phản ứng este hoá Fischer giữa isoamyl alcohol và acid acetic băng, với chất xúc tác là axit, đặc biệt là acid sulfuric. Bên cạnh đó, resin trao đổi ion acid cũng được sử dụng làm chất xúc tác. Quá trình phản ứng diễn ra như sau:

(CH3)2CH-CH2-CH2-OH +  CH3COOH → CH3COOCH2-CH2-CH(CH3)2 + H20

Ngoài ra, chúng ta có thể thu được dầu chuối trong tự nhiên bằng cách chiết xuất từ cây chuối hoặc từ ong mật. 

4. Những ứng dụng của Isoamyl axetat đối với đời sống?

- Do có hương thơm vị chuối đặc trưng nên Isoamyl acetat được sử dụng phổ biến trong ngành công nghệ thực phẩm với vai trò là chất tạo mùi. Nó thường được cho vào các loại đồ ăn ngọt, giúp món ăn thơm ngon và hấp dẫn hơn. Dầu lê thường là dung dịch isoamyl acetat trong ethanol được sử dụng để làm hương liệu nhân tạo.

Isoamyl axetat tạo hương chuối đặc trưng cho thực phẩm

- Ngành công nghiệp sơn: Hóa chất này được sử dụng làm dung môi vecni và sơn mài nitrocellulose. Đồng thời nó còn được sử dụng để làm chất dẫn dụ (pheromon) các đàn ong mật đến một địa điểm nhỏ. Đây là dung môi và chất mang cho các vật liệu như nitrocellulose.

- Vì có mùi tạo hưng phấn với cường độ mạnh và ít độc nên chất này được sử dụng để làm nguyên liệu kiểm tra hiệu quả của mặt nạ chống độc hoặc mặt nạ khí. 

5. Isoamyl axetat có độc không? Lưu ý khi sử dụng và bảo quản?

Isoamyl axetat được đánh giá là chất ít độc, an toàn với người sử dụng ở nồng độ khuyến cáo. Tuy nhiên, không nên lạm dụng chúng để làm hương liệu tạo mùi hương trong thực phẩm. Bởi vì dầu chuối khi vào trong cơ thể sẽ không có phản ứng ngay mà sẽ tích trữ lại ở gan rồi đào thải chậm. Nếu cơ thể dung nạp quá nhiều, chúng sẽ bị tích trữ lại ở gan, không thể đào thải nổi, tích tụ lâu ngày sẽ gây ung thư. Vì thế mà, GS.TS Bùi Minh Đức - Chuyên gia độc học về dinh dưỡng và an toàn thực phẩm đã khuyến cáo người tiêu dùng không nên lạm dụng dầu chuối. 

Không lạm dụng dầu chuối trong tạo hương thực phẩm

Các chuyên gia nhận thấy dầu chuối độc ở chỗ là do người ta không sử dụng loại dung môi và sản phẩm tinh khiết cho thực phẩm để pha loãng. Bởi vì các loại này rất đắt tiền và thường phải nhập từ bên nước ngoài. Do đó, người ta sẽ sản xuất ra những chất dẫn xuất rẻ tiền để pha chế ra dầu chuối. Khi sử dụng loại dầu chuối không rõ nguồn gốc này có thể gây ra những bất lợi đối với sức khỏe người tiêu dùng. 

Lưu ý khi bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi có ánh nắng mặt trời chiếu vào. Tránh để những nơi ẩm ướt nhằm ngăn vi khuẩn, vi nấm xâm nhập. 

6. Địa chỉ mua Isoamyl axetat uy tín, chất lượng?

Isoamyl axetat là chất thông dụng nên rất nhiều đơn vị phân phối sản phẩm này. Tuy nhiên về chất lượng vì chưa thể kiểm soát được hết. Nếu quý khách hàng không muốn băn khoăn về chất lượng cũng như giá thành sản phẩm, hãy lựa chọn LabVIETCHEM. Với tiêu chí “Vì khách hàng”, chúng tôi luôn không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo giá cả tốt nhất đến tay khách hàng. Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên viên của chúng tôi vô cùng nhiệt tình, sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng 24/7. 

Nếu có nhu cầu mua hoá chất, thiết bị, dụng cụ phòng thí nghiệm hay cần tư vấn lắp đặt, sửa chữa, bảo dưỡng, thiết bị phòng thí nghiệm, hãy liên hệ ngay tới LabVIETCHEM qua số hotline 0826 020 020 để được tư vấn.

Trên đây là những thông tin về Hoá chất Isoamyl axetat là gì? Có mùi gì? Công thức hoá học và ứng dụng của nó trong đời sống? Mong rằng bạn đọc hiểu rõ hơn về hoá chất này.