Điều gì xảy ra nếu cơ thể thiếu hoặc thừa Kali?

Kali là chất đóng vai trò quan trọng đối với quá trình chuyển hóa, cân bằng nội môi và bảo vệ sức khỏe tim mạch, cơ và thần kinh. Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu cơ thể của chúng ta thiếu hoặc thừa Kali? Câu hỏi  này sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây.

1. Kali có vai trò gì đối với sức khỏe?

Kali có nồng độ trong máu ở mức bình thường trong khoảng 3,5-5 mmol/l. Đối với cơ thể, Kali giúp cân bằng nước và chất điện giải, đảm bảo các chức năng của hệ tim mạch, cơ bắp, hệ thần kinh hoạt động bình thường.

- Cơ tim: K+ đảm nhận nhiệm vụ co bóp cơ tim, điều hòa huyết áp. Nó có tác dụng đối kháng với Ca2+, glycosid.

Kali đảm bảo hoạt động cơ tim

- Điều hòa acid-base trong cơ thể.

- Đảm bảo hiệu thế màng, kích thích thần kinh - cơ. 

Bổ sung chế độ ăn giàu Kali sẽ giúp hạ huyết áp, giảm những cơn đau tim và tần suất chứng loạn nhịp tim. Bên cạnh đó, nó còn cải thiện việc sử dụng insulin của cơ thể.

Ở người cao tuổi, Kali còn làm giảm nguy cơ mất xương do loãng xương. 

Ngoài ra, nguyên tố này còn tham gia vào quá trình sản xuất protein từ amino acid và chuyển hóa glucose thành glycogen 1 phần năng lượng cho hoạt động của cơ thể.

Đối với những lứa tuổi, Kali có những lợi ích sau:

- Người trưởng thành:

+  Điều hòa nhịp tim, giảm lượng cholesterol trong máu, ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. 

+ Kiểm soát huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ.

+ Hỗ trợ quá trình chuyển hóa đạm, đường bột, hỗ trợ hệ tiêu hóa và kích thích sự phát triển của cơ bắp, thần kinh.

- Đối với phụ nữ mang thai: Bổ sung Kali giúp ổn định huyết áp, cân bằng nước và chất điện giải, giảm hiện tượng chuột rút ở chân.

- Đối với trẻ em: Cần thiết đối với sự phát triển của cơ bắp và não bộ của trẻ và giảm nguy cơ mắc các bệnh huyết áp, tim mạch, sỏi thận sau này. 

2. Điều gì sẽ xảy ra nếu cơ thể thiếu hoặc thừa kali?

2.1. Thiếu Kali

Nếu cơ thể thiếu hụt Kali có thể sẽ gây ra những triệu chứng với những mức độ tương ứng như sau:

- Mức độ nhẹ: Cơ thể mệt mỏi, đau cơ, đau chân, mất ngủ, trầm cảm, dị ứng, phồng rộp, khô da, viêm đường ruột,...

Cơ thể thiếu kali sẽ gây mệt mỏi

- Mức độ nặng:

+ Buồn nôn, tiêu chảy.

+ Rối loạn nhịp tim.

+ Mất phương hướng, giảm khả năng tập trung, phản xạ kém.

+ Đau khớp.

- Trường hợp thiếu hụt kali trong thời gian kéo dài có thể gây ra những rối loạn về tim mạch, hệ thần kinh, nghiêm trọng hơn là liệt cơ, thậm chí là tử vong.

Một trong số những nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu kali có thể là do:

- Cơ thể bị tiêu chảy nhiều ngày, nôn quá nhiều hoặc ra nhiều mồ hôi kéo theo thiếu nước và chất điện giải, trong đó có Kali.

- Rối loạn hấp thu, suy dinh dưỡng.

- Nghiện rượu.

- Lạm dụng thuốc lợi tiểu, bệnh đái tháo đường không kiểm soát.

2.2. Dư thừa Kali

Nếu nồng độ kali tăng cao có thể gây ra những bất lợi đối với cơ thể  gây ra các triệu chứng sau:

- Buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy.

- Tim đập nhanh, các đầu ngón chân, ngón tay tê bì.

Cơ thể thừa kali sẽ làm tim đập nhanh

- Nguy hiểm hơn có thể khiến tim ngừng đập, tử vong.

Các nguyên nhân gây ra tình trạng dư thừa kali có thể là do:

- Chấn thương, bỏng, ung thư, hậu phẫu, tan huyết,... làm giải phóng một lượng lớn Kali vào trong máu.

- Bệnh lý ở thận khiến cơ thể không đào thải được Kali.

3. Bổ sung Kali từ thực phẩm

Kali là dưỡng chất thiết yếu giúp cơ thể khỏe mạnh, chúng ta có thể bổ sung chúng từ nguồn thực phẩm như:

- Khoai tây là loại thực phẩm giàu Kali, 1 củ khoai tây nướng cả vỏ có chứa hơn 900 mg Kali.

- Đỗ các loại có chứa khoảng 600mg/1 chén đậu.

- Chuối là một trong những loại trái cây cung cấp nguồn Kali dồi dào, 1 quả chuối có thể chứa tới 422 mg kali. 

- Trong các loại hải sản, đặc biệt là các loại cá như cá hồi, cá thu, cá bơn, cá ngừ có chứa hơn 400mg Kali cho 1 miếng thịt cá khoảng 85g. 

Ngoài ra, gạo, ngô, rau dền, bắp cải, thịt lợn nạc, thịt, khoai lang, cà chua, bò, cam, chanh, hoa quả, chocolate, sữa chua… đều là những thực phẩm giàu kali

4. Cách phòng ngừa bệnh do thiếu hoặc thừa Kali

Cơ thể khi thiếu hoặc thừa bất kỳ dưỡng chất nào cũng đều gây ra những tác động xấu đối với sức khỏe, vì vậy chúng ta cần lưu ý:

- Bổ sung nước và các chất điện giải, tốt nhất là nước oresol trong trường hợp cơ thể mất nhiều mồ hôi khi lao động hoặc luyện tập nặng nhọc để tránh làm giảm kali huyết. Uống nước ngay cả khi chưa thấy khát.

- Chú ý không lạm dụng thuốc xổ hoặc thuốc xổ. Dùng quá nhiều thuốc lợi tiểu giữ kali sẽ làm tăng nồng độ kali trong máu gây ra những triệu chứng nguy hiểm. Do đó, phải tuân thủ đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. 

- Trường hợp tiêu chảy cấp, bổ sung nước và chất điện giải, đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám. 

- Thiết lập chế độ ăn cân bằng, giàu chất dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý. 

Kali là dưỡng chất cần thiết đối với cơ thể, do đó chúng ta cần phải có chế độ ăn cân bằng, đầy đủ dưỡng chất để có một cơ thể khỏe mạnh. Hãy tiếp tục theo dõi LabVIETCHEM để nắm bắt thêm được nhiều kiến thức về hóa chất và mẹo vặt cuộc sống nhé!