Tìm hiểu các loại Axit amin và tác dụng đối với cơ thể

Axit amin đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể, là thành phần cấu tạo nên protein. Có tác dụng hỗ trợ quá trình chuyển hóa, cải thiện tâm trạng, rèn luyện thể lực và phát triển cơ bắp. Cùng LabVIETCHEM tìm hiểu về các loại axit amin này nhé.

1. Vậy Axit amin là gì?

Axit amin là thành phần quan trọng, cấu thành nên các protein khác nhau, có vai trò và chức năng trong các hoạt động sống của cơ thể. Ngoài ra axit amin sẽ có tác dụng tổng hợp nên những loại nội tiết tố và chất dẫn truyền thần kinh cần thiết cho quá trình sinh hóa trong cơ thể.

Các loại axit amin kết hợp theo những trình tự nhất định, trong những liên kết khác nhau cũng sẽ tạo ra các phân tử khác nhau cả về thành phần lẫn tính chất. Vì thế những giá trị dinh dưỡng của protein được xác định dựa trên mối liên quan về số lượng và chất lượng của các axit amin cấu thành nên loại protein đó.

2. Đặc điểm, tính chất của Axit amin

Các nguyên tố chính cấu tạo nên axit amin là cacbon C, hydro H, oxy O, Nito N, cùng một số nguyên tố khác tham gia vào thành phần thế của từng axit amin.

Axit amin là thành phần quan trọng, cấu thành nên các protein khác nhau

2.1. Về phương diện vật lý

+ Các axit amin về mặt lý tính là những phần tử chất rắn kết tinh, có vị ngọt, có một số ít có vị đắng.

+ Hầu hết các loại axit amin đều nóng chảy ở mức có nhiệt độ cao, gần nhau, kèm hiện  tượng phân hủy.

+ Dễ tan trong nước vì các amino axit đều tồn tại ở dạng ion lượng cực.

2.2. Về phương diện hóa học 

+ Các axit amin vừa thể hiện tính axit vừa có tính bazo nên có khả năng tác dụng với các axit vô cơ lần với kiềm để tạo muối tương ứng.

+ Phản ứng trùng ngưng, tạo polime, phản ứng este hóa.

3. Có bao nhiêu loại Axit amin?

Trong cơ thể con người có đến 20 loại axit amin khác nhau để phục vụ cho sự phát triển và sự phát triển và các hoạt động sống cần thiết. Chúng được phân loại thành 2 loại chính là axit amin thiết yếu và axit amin không thiết yếu.

Thịt động vật, thịt gia cầm và trứng là các nguồn bổ sung axit amin thiết yếu

3.1. Axit amin thiết yếu

Các loại axit amin thiết yếu cơ thể không thể tự sản xuất ra được mà không phải bổ sung hàng ngày thông qua chế độ ăn uống. Thịt động vật, thịt gia cầm và trứng là các nguồn bổ sung axit amin thiết yếu và tốt nhất.

Nhờ quá trình tiêu hóa thức ăn, được phân giải thành nhiều loại axit amin riêng lẻ. Các axit amin này được hấp thụ từ ruột vào máu và từ các cơ quan khác, tại đây chúng được sử dụng để tổng hợp nên các protein đặc hiệu cho nhu cầu của cơ thể như là xây dựng cơ bắp và điều chỉnh các chức năng của hệ miễn dịch.

Có 9 loại axit amin thiết yếu như sau:

+ Phenylalanine: Là tiền chất của các chất dẫn truyền thần kinh như tyrosine, epinephrine, dopamine, norepinephrine. Phenylalanine  đóng vai trò không thể thiếu trong cấu trúc và chức năng của protein enzime và cả trong quá trình sản xuất các axit amin khác.

+ Valine: Là 1 trong 3 axit amin chuỗi nhánh, là trong cấu trúc của nó có một phân phân nhánh về một phía. Giúp kích thích tăng trưởng, tái tạo cơ bắp và tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng trong cơ thể.

+ Threonine: Thành phần chính tạo nên các protein cấu trúc quan trọng của da và mô liên kết như elastin và collagen. Axit amin này cũng có tác dụng trong chuyển hóa chất béo và tham gia vào các chức năng miễn dịch.

Có 9 loại axit amin thiết yếu

+ Methionine: Có vai trò quan trọng trong giải độc cho cơ thể và chu trình trao đổi chất, cũng cần thiết cho sự phát triển của mô, sự hấp thụ kẽm và các khoáng chất thiết yếu cho sức khỏe.

+ Leucine: Tương tự như valine, đây cũng là một axit amin chuỗi nhánh, rất quan trọng trong quá trình tổng hợp protein và sửa chữa chức năng cơ bắp, có thể điều chỉnh được lượng đường trong máu, kích thích chữa lành vết thương và sản xuất hoocmon tăng trưởng.

+ Isoleucine: Axit amin cuối cùng trong bộ ba axit amin chuỗi nhánh, liên quan đến chuyển hóa cơ bắp và tập trung nhiều ở mô cơ. Axit amin này có tác dụng quan trọng với chức năng miễn dịch, giúp sản xuất huyết sắc tố và điều tiết năng lượng.

+Lysine: Axit amin thiết yếu đóng vai trò chính trong việc tổng hợp protein, sản xuất hormone, và hấp thu canxi, tham gia vào quá trình tạo ra năng lượng, thực hiện chức năng miễn dịch và sản xuất elatine, collagen.

+Histidine: Thường được sử dụng để sản xuất ra một chất dẫn truyền thần kinh, phản ứng miễn dịch, chức năng hệ tiêu hóa, chu kỳ giấc ngư và cả hệ sinh dục. Đây cũng là thành phần quan trọng để duy trì lớp vỏ, một hàng rào bảo vệ quanh các tế bào thần kinh.

+ Trytophan: Axit amin thiết yếu có tác dụng duy trì cân bằng nitơ cho cơ thể và là tiền chất của serotonin, là một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh giúp có cảm giác thèm ăn, cơn buồn ngủ và trạng thái tâm lý.

Axit amin thiết yếu có tác dụng duy trì cân bằng nitơ cho cơ thể

Như vậy các axit amin thiết yếu là cốt lỗi quan trọng tham gia vào quá trình sinh hóa của cơ thể. Sự thiếu hụt axit amin thiết yếu có thể tác động tiêu cực đến toàn bộ cơ thể, có cả hệ thần kinh, hệ miễn dịch, hệ sinh sản và hệ tiêu hóa.

3.2. Axit amin không thiết yếu

Các loại axit amin không thiết yếu chiếm tỉ lệ lớn trong thành phần đạm của thức ăn bao gồm 11 lại như sau: Arginine, Alanine, Cysteine, Glutamate, Aspartate, Clycine, Proline, Tyrosine, Glutamine, Asparagine.

Có một vài loại axit amin chỉ cần thiết trong những trường hợp cụ thể. Ví dụ như hỗ trợ điều trị bệnh hoặc giảm căng thẳng... cơ thể có thể tự tổng hợp được các axit amin này, trong quá trình tổng hợp bên trong chỉ có thể đáp ứng được nhu cầu tối thiểu của cơ thể.  Vì thế đây chính là lý do tại sao một số bệnh nhân cần được bổ sung thêm axit amin không thiết yếu thông qua chế độ ăn uống mới có thể đáp ứng được nhu cầu của cơ thể.

4. Tác dụng của Axit amin

4.1.Giúp cải thiện tâm trạng và sức ngủ

Tryptophan là loại cần thiết cho việc sản xuất serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh trong cơ thể, có tác dụng điều chỉnh tâm trạng hành vi và giúp cho giấc ngủ ngon.

Nồng độ serotonin giảm xuống thấp có thể liên quan đến tình trạng chán nản và rối loạn về giấc ngủ. Việc bổ sung có thể làm giảm triệu chứng của trầm cảm, cải thiện tâm trạng và hỗ trợ ngủ ngon hơn.

Tác dụng của axit amin

4.2. Tăng hiệu suất tập thể dục

Bộ ba axit amin thiết yếu chuỗi nhánh được sử dụng phổ biến trong việc làm giảm mệt mỏi, cải thiện hiệu suất luyện tập thể dục, giảm đau nhức và hỗ trợ phục hồi cơ bắp sau khi tập thể thao với cường độ cao.

Ngoài ra, việc dùng 4 gam mỗi ngày trong 12 tuần còn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp ở những người đàn ông không luyện tập, có nghĩa là axit amin thiết yếu đem lại lợi ích nhất định trong việc tăng cường sức khỏe cho những người bình thưởng, không phải là vận động viên.

4.3. Ngăn ngừa hiện tượng mất cơ

- Mất cơ là tác dụng phụ phổ biến nhất ở các bệnh nhân phải điều trị bệnh và nằm nghỉ ngơi trong thời gian dài tại giườngvà đặc biệt là ở người cao tuổi.

- Các loại axit amin thiết yếu có tác dụng ngăn chặn sự phân hủy của cơ bắp và bảo tồn khối lượng cơ trong cơ thể.

- Bổ sung axit amin cũng được chứng minh là rất hiệu quả trong việc duy trì khối lượng nạp ở người cao tuổi và các vận động viên.

- Thúc đẩy giảm cân bộ ba axít amin thiết yếu chuỗi nhánh có tác dụng kích thích giảm béo, giúp giảm trọng lượng cơ thể và giảm tỉ lệ mỡ.

Việc bổ sung axit amin thiết yếu hằng ngày là vô cùng cần thiết giúp cải thiện tâm trạng tăng hiệu suất luyện tập thể dục, ngăn ngừa tình trạng mít cư và hỗ trợ giảm cân. Sự thiếu hụt axit amin có thể gây ra một loạt các tác dụng phụ và triệu chứng không tốt cho sức khỏe. Nên xây dựng một hệ thống ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, dầu protein sẽ là chìa khóa giúp ngăn ngừa sự thiếu hụt dinh dưỡng và đảm bảo nhận được đầy đủ các axit amin thiết yếu cho nhu cầu của cơ thể.

Mong rằng những thông tin vừa rồi đã giúp cho mọi người hiểu hơn về axit amin nếu như có những thông tin bổ ích, hãy comment để cùng LabVIETCHEM hiểu thêm nhé.